De 70-jarige baptistenvoorganger Sergey Siniy is op uitnodiging van de stichting Christian Refugee Relief enkele dagen in Nederland. Hij is gekomen om te vertellen over de enorme nood in de Zuid-Oekraïense stad, maar ook over het wonder van de opwekking in zijn ”Kerk van Christus de Verlosser”. „Voor de oorlog was de gemeente 220 zielen groot en zaten er in een dienst 25 man in de kerk. Nu hebben we zes keer in de week een dienst met 350 mensen.”

Siniy vertelt zijn verhaal in het kantoor van de stichting in Nieuw-Lekkerland. Voor hem op tafel ligt zijn Bijbel, waarin verschillende teksten zijn gearceerd. Rechts van hem zit Natalia, een docent Engels uit zijn gemeente, om te tolken.

Deportaties

De Russen bezetten Cherson al aan het begin van de oorlog eind februari 2022. Siniy: „Vanaf de Krim, het schiereiland dat Rusland in 2014 veroverde, vielen Russische strijdkrachten, onze stad binnen. Dat gebeurde zonder dat er een schot viel. Toen we ’s ochtends onze ogen openden waren de Russen er met hun tanks. Het was een enorme schok. De angst onder de bevolking was groot.”

De eerste dagen controleerden de Russische militairen woningen op geweren. Veel inwoners vluchtten in allerijl weg uit de 300.000 inwoners tellende stad. „Burgers die hun ongenoegen lieten blijken en de Russen uitscholden, verdwenen in de gevangenis”, vertelt de voorganger.

De Russen zouden inwoners hebben gemarteld en verkracht. Hebt u daar iets van meegekregen?

„Een zus van mijn vrouw ging de gevangenis in. Haar huis werd nagekeken op wapens. Blijkbaar vonden ze iets wat hen niet beviel, want ze werd meegenomen. Niemand wist waar ze naartoe werd gebracht. Mensen werden geslagen en verkracht. Soms werden vrouwen die bij een bushalte stonden gewoon opgepakt . Niemand wist waarheen en wat er met hen gebeurde.”

We horen ook over deportaties van Oekraïense kinderen. Gebeurde dat eveneens in Cherson?

„Kinderen werden naar kampen uitgenodigd. Dan konden ze zogenaamd bijkomen en werd zogezegd ontspanning geboden. Soms gingen ouders daarop in en brachten ze hun kinderen. Die werden vervolgens naar Rusland gebracht. Ouders die door hadden wat er gebeurde, haalden snel hun kinderen op. Soms waren ze te laat. Protesteren had geen enkele zin.”

Hadden de Russen voor u als voorganger respect?

„Nee, ze waren heer en meester en hadden geen enkel ontzag. Ze kwamen ook naar onze kerk om alles na te kijken. Ze woonden zelfs diensten bij om te horen wat ik preekte.”

Er zouden inwoners van Cherson met de Russen hebben samengewerkt. Hebt u iets gemerkt van collaborateurs?

„Mensen worden er voor een deel van beschuldigd, omdat ze hun werk bleven doen. Ik heb kanker en ben onder behandeling van een specialist. De man bleef op zijn post. Is hij dan een collaborateur? Het ligt onderscheiden. Mensen bij de media waren middelen in de handen van de Russen om ons te hersenspoelen. Dan ligt het anders.

Vergeet ook niet dat veel mensen geen eten voor zichzelf en hun kinderen meer hadden. We waren afgesneden van Oekraïne en konden nergens op terugvallen. Er zijn gevallen bekend van inwoners die een Russisch paspoort accepteerden in ruil voor voedsel en meer rechten. Je moet maar vijf kinderen hebben en geen eten. Ben je dan een collaborateur als je als moeder een Russisch paspoort gaat halen en dan voedsel krijgt?”

Watervloed

Tal van inwoners van Cherson klopten aan bij Siniy en zijn gemeente. „De orthodoxe kerken waren gesloten. Daar kon niemand meer terecht. Ongelovigen hadden helemaal niets om op terug te vallen. Omdat wij geld uit Nederland en andere landen kregen, konden wij voedsel kopen en uitdelen. Wij hadden de middelen om te werken met de gebroken harten van deze mensen. God heeft deze situatie gebruikt om aan Zijn eer te komen. Ons land is op zijn knieën voor God gebracht.”

De vrucht van de bezetting is dus dat de inwoners van Cherson niet buigen voor Poetin of het Kremlin, maar voor de Koning van hemel en aarde?

„Ik werk al 38 jaar als voorganger in de gemeente en ik kan zeggen dat ik nog nooit zo’n wonder heb meegemaakt. Onze kerk zit overvol met mensen die nog nooit een gebedshuis van binnen hebben gezien. Wij delen Bijbels uit. De mensen lezen en bidden met ons. Niet alleen op zondag komen honderden mensen voor de dienst, maar ook op andere dagen van de week.”

Siniy trok niet weg uit Cherson, omdat hij geloofde „dat God naar iemand zocht die kon blijven staan in de storm die over het land trok”. Kinderen van de voorganger die in de Verenigde Staten wonen vroegen hem Oekraïne te verlaten. „Mijn vrouw en ik besloten te blijven. We zijn hier geboren en getrouwd, en we hopen hier te sterven.”

November 2022 werd Cherson door het Oekraïense leger bevrijd. Maar het leed voor de inwoners was nog niet voorbij. In juni van dit jaar bliezen de Russen de Kachovka-dam op. Een immense watervloed overstroomde Cherson en de omliggende gebieden. Siniy: „Mensen verdronken, vee ging verloren en huizen werden vernietigd. Veel mensen hebben nu helemaal niets meer.”

Het leidde ertoe dat nog meer mensen bij Siniy en zijn kerk aanklopten. Hij herbergt in de kelder, of beter gezegd de schuilkelder, tien gezinnen die geen plek meer hebben om de nacht door te brengen. „Aan de overkant van de rivier, op een afstand van pakweg 800 meter, beschieten de Russen wat er nog van onze stad rest. We zijn niet meer onder bezetting, maar liggen nog wel onder vuur.”

Als Siniy geld heeft wil hij wanden plaatsen in de kelder, zodat de gezinnen enige privacy hebben. „Stromend water moet er ook komen, als we de financiële middelen hebben.”

Kunt u de Russen vergeven?

Siniy schiet vol. „Hoef ik deze vraag niet te beantwoorden? Het is moeilijk voor me. Ik heb het aan God voorgelegd.”

Natania is eveneens haar tranen niet meester. „Jonge mannen vechten aan het front. Dat is zo moeilijk om te zien.”