De titel van deze lezing is opvallend, omdat Edwards’ theologie doorgaans niet verbonden wordt met de noties van het kruis zoals deze door Luther zijn vertolkt. Edwards’ theologie heeft meer trekken van de theologie van de glorie dan van die van het kruis, terwijl Luthers theologie wel als de theologie van het kruis wordt geduid.

Pauw liet echter zien dat deze tegenstelling niet gemaakt kan worden. Als het gaat om de schepping en om muziek laat Luther ook Gods glorie oplichten. Als het gaat om de menswording en het lijden van de Heere Jezus Christus zien we in Edwards ook de paradox die zo kenmerkend is voor Luther: de hoogste glorie van God wordt zichtbaar in bloed en lijden, namelijk het bloed en lijden van Jezus. Door onze hoogmoed zien we geen heerlijkheid in het kruis, maar hoe meer verbroken ons hart is, hoe meer heerlijkheid we zien in het kruis van Christus.

Geestelijke zon

Dr. Lisanne Winslow heeft zowel een doctoraat in de biologie als in de systematische theologie. Dat maakt haar ook zeer geschikt voor de lezing ”Jonathan Edwards’ ecospiritualiteit geeft toegang tot de liefde waar God ons door de natuur in laat delen”.

In de tijd dat de natuur onttoverd werd, zag Edwards de theologische betekenis van de schepping. Daarom gebruikte Edwards zo veel natuurlijke beelden in zijn werken. Een vergelijking met tijdgenoten van Edwards maakte duidelijk dat hij onvergelijkbaar veel meer onder de indruk is van de schepping dan deze tijdgenoten.

Winslow liet zien welke natuurlijke beelden in Edwards’ geschriften voorkomen. De meeste beelden komen uit de plantenwereld. Ook beelden van licht, warmte en stralen komen veel voor, evenals beelden die met stromend water te maken hebben. De preek over Christus als de geestelijke zon spant de kroon: Daarin komen 409 verwijzingen voor naar 30 verschillende beelden uit de natuur.

Lisanne Winslow maakte duidelijk dat de schepping niet alleen een indrukwekkende openbaring van Gods werk is, maar dat het Gods bedoeling is om in de schepping tot de mens te spreken en Zichzelf mee te delen. In de marge van haar betoog kregen we ook iets mee over het zingen in Northampton. Terwijl de oude puriteinse traditie was dat alleen mannen zongen, liet Edwards ook de vrouwen meezingen. Ook voerde hij het zingen van hymns in.

Student Clinton Manley uit Minneapolis sprak over hoe Edwards’ theologie en spiritualiteit een tegenwicht bieden tegen de verplatting van het leven en de materialistische opvatting over de werkelijkheid. De wereld is geen machine die zonder doel uit zichzelf blijft draaien, maar God bemoeit Zich constant met Zijn schepping en leidt haar naar Zijn doel. In de schoonheid van de schepping ontmoeten wij de schoonheid van God Zelf.

Prof. dr. W. van Vlastuin woont deze week de Edwards-conferentie in Leuven bij en doet daarvan verslag.