„Zoektocht naar vermiste onderzeeër Titan ingewikkeld”
Speurwerk naar de zondag verdwenen onderzeeboot Titan bij Canada is ingewikkeld, zegt Driekus Heij, voormalig commandant van de Nederlandse Onderzeedienst.
Driekus Heij (81), die tientallen jaren op alle wereldzeeën op onderzeeërs voer, heeft een onrustige nacht achter de rug. De vermissing van het onderzeebootje Titan raakt hem. Hij volgt het nieuws op de voet. Zondagmiddag werd het contact met het onderzeebootje verbroken. Aan boord zijn vijf mensen die voor veel geld een duik wilden maken naar het wrak van de in 1912 vergane Titanic. Dat ligt op zo’n 4 kilometer diep, pakweg 600 kilometer van de kust van Canada.
Alpen
Hoe groot de kans is dat het vermiste duikbootje Titan wordt gevonden? Heij klinkt dinsdagmorgen niet bijster optimistisch. „Het is zoeken naar een speld in een hooiberg. De oceaanbodem is geen vlak voetbalveld. Eerder is die bodem een gebergte. Je bent als het ware met een drone boven de Alpen aan het zoeken naar iets heel kleins in de bergen. De in de Tweede Wereldoorlog gezonken Nederlandse onderzeeboot Hr.Ms. O 13 is ook nog altijd niet gevonden. Terwijl de Noordzeebodem minitieus is afgespeurd.
Onder water zullen reddingsploegen de vermiste onderzeeboot via geluid moeten zien te traceren, legt Heij uit. „Je kan proberen de vermiste onderzeeër aan te pingen, zoals dat heet. Dus je zendt een geluid de zee in, in de hoop dat dat de boot raakt, zodat de geluidsgolf wordt teruggekaatst. Omgekeerd kun je proberen een geluidssignaal van de onderzeeboot op te vangen.” Onder water gaat het geluid ongeveer vijf keer zo snel als boven water.
Het is gissen waardoor de onderzeeboot zondag van de radar is verdwenen. Een optie is een explosie van bijvoorbeeld een accu. „Brand is het ergste dat je kan overkomen diep onder water in een onderzeeboot. Je raakt zuurstof kwijt, verliest het zicht en rook kan dodelijk zijn”, zegt Heij, die benadrukt niet precies te weten wat voor noodvoorzieningen de vermiste onderzeeboot aan boord heeft.
Een andere mogelijkheid is dat het roer is vastgelopen, schetst Heij. „Stel dat het hydraulieksysteem faalt. Je hebt het roer in een stand rustig naar beneden en je kunt niet meer omhoog. Dat kan einde verhaal betekenen.” Via een noodingreep zou je dan mogelijk de weg naar boven kunnen vinden, oppert Heij. Maar dat zou een hachelijke operatie zijn. „Maar dan ga je dus uiterst ongecontoleerd naar boven, je slingert van bakboord naar stuurboord.”
Zicht
Bij problemen diep onder water rest maar één oplossing, schetst de voormalig commandant van de Onderzeedienst van de Koninklijke Marine. „Terug naar boven, naar het wateroppervlakte.”
Zoeken op zicht is in de diepte van de oceaan amper te doen, geeft Heij aan. „Na een paar meter is het al aardedonker. Heel krachtige schijnwerpers helpen je bij de zoekactie niet zo veel.”
Als de bemanning het zonder zuurstof moet doen, zullen ze langzaam overlijden. „Het is als het ware een redelijk humane dood. Je zakt weg in iets dat voelt als een soort dronkenschap. Pijnlijk is het niet.”
Wat vindt Heij ervan dat rijke mensen voor een boel geld voor hun plezier afdalen naar het wrak van de Titanic, duizenden meters onder water? „Ik veroordeel zulke acties niet. Je hebt ook mensen die voorzien van een soort zeil een berg aflopen en als een vleermuis naar beneden zweven. De menselijke geest is onuitputtelijk wat betreft het aangaan van uitdagingen.”