Met het verbod loopt Utrecht vooruit op landelijke wet- en regelgeving om de verkoop van sigaretten vanuit supermarkten per 1 juli 2024 te verbieden. De gemeente voorziet dat supermarkten hun winkels gaan verbouwen om zo een nieuwe entree te maken waardoor zij de wet omzeilen en alsnog sigaretten kunnen blijven verkopen.

Daarom gaat Utrecht verder. De gemeente wil helemaal geen nieuwe verkooppunten voor tabak erbij. De gemeenteraad heeft met het plan ingestemd. Het voorbereidingsbesluit, zoals het officieel heet, geldt in elk geval voor het komende jaar. Bestaande winkels mogen wel van eigenaar wisselen.

Utrecht wil een voorbeeld stellen voor de rest van het land. Daarom heeft de wethouder samen met wethouders Faouzi Achbar van Rotterdam en Alexander Scholtes van Amsterdam vrijdag een brief aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) gestuurd om haast te maken met twee moties die de Tweede Kamer eerder dit jaar aannam. Hierin vraagt de Kamer de staatssecretaris om een vergunningenplicht voor verkooppunten van tabak uit te werken, waarbij gemeenten een maximumaantal per wijk kunnen hanteren. Ook riep de Kamer Van Ooijen op te onderzoeken op welke manier gemeenten de vestiging van nieuwe tabakszaken (via het bestemmingsplan) kunnen beperken.

Utrecht heeft met het voorbereidingsbesluit de huidige situatie in de stad planologisch voor een jaar bevroren. Hiertegen kan geen beroep of bezwaar worden aangetekend. Ondernemers die na dit ‘bevroren’ jaar geweigerd worden om een nieuwe vestiging te openen, kunnen wel protest aantekenen.

De gemeente Rotterdam voert geen verbod in, zegt een woordvoerster. „We houden de maatregel in Utrecht in de gaten en of het aantal tabakszaken groeit in Rotterdam als supermarkten geen tabak meer mogen verkopen.”

Een woordvoerster van de gemeente Amsterdam laat weten dat de gemeente onderzoekt hoe het aantal verkooppunten van tabak minder kan. Welke maatregelen dit kunnen zijn is nog niet bekend. „We wachten ook op handvatten uit Den Haag”, zegt ze.