Berséba, plek van wrevel en verbinding
Berséba, de grote Israëlische stad is als een schip in een eindeloze zandzee. In de omgeving streek Abraham ooit neer met zijn familie en vee.
De Negev is de grootste woestijn van Israël. In het noorden bestaat de woestijn vooral uit uitgestrekte steppen én een grote stad: Berséba. Halverwege stuit je op enkele kraters van formaat. Nog weer zuidelijker, richting de havenstad Eilat, wisselen grillige bergruggen en uitgestrekte vlakten elkaar af.
De steppen in de buurt van Berséba zullen voor Abraham reden zijn geweest om zich met zijn kudden geruime tijd in het ”zuiderland” te settelen. In de winter en het voorjaar komt de woestijn er immers zichtbaar tot leven en is er volop voedsel voor het vee.
Hagar
Nog steeds leven er in het gebied rond het moderne Berséba veel bedoeïen met hun kudden. Zijn het nakomelingen van Ismaël, de zoon van Abraham en Hagar? Zoals in de tijd van Abraham is het hoe dan ook niet meer. De meeste tenten zijn ingeruild voor eenvoudige onderkomens gebouwd van golfplaten. En naast de huisjes staat vaak een auto geparkeerd.
De noordelijke Negev; het is het gebied waar Abraham –op aandringen van zijn vrouw Sara– Hagar en haar zoon Ismaël de woestijn in stuurt na onbetamelijk gedag van de jongen.
Wat dat betekent voor Hagar en Ismaël weet Abraham maar al te goed. De Negev laat niet met zich spotten. Zonder voldoende water is de kans op overleven gering.
Verbond
Water is niet alleen onmisbaar voor mensen, maar ook voor dieren. Dat er daarom een conflict ontstaat tussen Abraham en Abimelech, de koning van Gerar, over een waterput is begrijpelijk.
De twee leggen hun meningsverschil echter bij en sluiten een verbond. Het verbond wordt bekrachtigd met een eed. Abraham overhandigt Abimelech daarbij zeven ooilammeren.
De plaats van de verbondssluiting gaat voortaan door het leven als ”Berséba”. De naam heeft in het Hebreeuws een dubbele betekenis: ”bron van de zeven” en ”bron van de eed”.
Tell
De waterbron is nog steeds te bewonderen. Een aantal kilometers ten oosten van het moderne Berséba ligt de tell, de ruïneheuvel van de Bijbelse stad. Het gebied rond de tell grossiert in groezeligheden: een vervallen partycentrum, een illegale vuilstort en een langzaam uitdijende begraafplaats.
De tell zelf is daarentegen een archeologisch goudmijntje. De waterput van Berséba bevindt zich links van de stadspoort. De mond van de put is afgedekt met een stevig rooster. Dat is verstandig; na het werpen van een steentje klinkt pas na vele seconden een droge plof.
In het midden van de tell staat een uitkijktoren. Vanaf boven heb je een prachtig zicht op de tell en de omringende steppe. De ontelbare woontorens van het moderne Berséba pieken aan de einder. Ook de zonen van de belofte hebben hun thuis gevonden in het zuiderland.
Albert Groothedde woont en werkt in Jeruzalem namens het Centrum voor Israëlstudies en is daarnaast betrokken bij het Israëlvideoproject De Verkenners .
