„Mooie verhalen delen in open kerk”
Kerken zijn een belangrijk onderdeel van het Nederlandse cultureel erfgoed, maar veel mensen zijn zich daar niet van bewust. De landelijke Open Kerkendag, maandag, wil daar verandering in aanbrengen.
Meer dan 300 kerken, verspreid over alle provincies, openen op tweede pinksterdag de deuren voor publiek. Van de Oude of Pelgrimvaderskerk in Rotterdam-Delfshaven tot de Grote Kerk in Elburg. En van de Maartenskerk in Wemeldinge tot de Martinikerk in Sneek.
De eerste landelijke Open Kerkendag is een initiatief van Stichting Open Kerken. Voorzitter van deze organisatie is Lilian Grootswagers uit Kaatsheuvel.
Hoe is de landelijke Open Kerkendag ontstaan?
Grootswagers: „De Stichting Brabantse Hoeders organiseert elk jaar een cultureel project in Noord-Brabant. In 2017 was dat een open kerkendag, in samenwerking met onder meer het bisdom Den Bosch, het bisdom Breda en de Protestantse Kerk in Nederland. Er deden meer dan 150 kerken aan mee. Na dit succes werd in 2019 de Stichting Open Kerken opgericht. De Open Kerkendag werd toen uitgebreid naar Zeeland, waarmee vanuit de Brabantse bisdommen al een link bestond. Nu hebben we voor het eerst een landelijke editie.”
Waarom is ”kerkinterieurs” dit jaar als thema gekozen?
„Dit sluit aan bij het huidige thema van het programma Toekomst Religieus Erfgoed, waarbij diverse partijen betrokken zijn. Door de focus wat meer op het interieur te richten, laten we zien dat het bij de Open Kerkendag niet alleen om het gebouw gaat. In veel kerken zijn bijzondere voorwerpen te zien, bijvoorbeeld op het gebied van kunst, waaraan mooie verhalen verbonden zijn. Veel mensen zijn zich daar niet van bewust. Daarom willen we die voor het voetlicht brengen.”
Op wat voor publiek richt de Open Kerkendag zich?
„We richten ons op een breed publiek. De vorige edities trokken een doorsnee van de Nederlandse samenleving, inclusief gezinnen met kinderen. Onder hen waren bezoekers die nog nooit in een kerk waren geweest, of in ieder geval niet in Nederland. We willen hen graag over de drempel halen om te laten zien hoe mooi ons cultureel erfgoed is.”
Welke kerken springen er dit jaar voor u uit?
„Er is veel variatie: van grote stadskerken tot kleine dorpskerken. Veel kerken koppelen een activiteit aan de Open Kerkendag. Zo is in de Groningse Akerk de expositie ”Zwijgend goud” gratis te bezichtigen, met honderd objecten uit meer dan zestig Groningse kerken. Elk voorwerp heeft zijn eigen verhaal en geschiedenis. Op verschillende plaatsen is het mogelijk de kerktoren te beklimmen. Ook wordt op verscheidene plaatsen, onder meer in de Grote Kerk in Blokzijl, het orgel bespeeld.”
Zijn er ook kerken die mensen uitnodigen voor een dienst of viering?
„Heel beperkt. De open dag begint op de meeste plaatsen om 13.00 uur, dus na een eventuele dienst. Onze stichting is geen zendingsorganisatie. We zetten ons in voor het behoud van cultureel erfgoed. Maar tijdens een bezoek aan een kerk kunnen mensen vaak wel uitleg krijgen over de link met het geloof en wat het gebouw bijvoorbeeld betekent voor de liturgie.”