Als ze het krijgt terwijl ze bezig is, bijvoorbeeld tijdens het eten koken, wacht ze het liefst even tot het over is. Eerst gebeurde het eens in de paar weken, maar de laatste tijd dagelijks, soms zelfs meerdere keren per dag. Ook heeft oma sinds een halfjaar wat meer moeite om dingen te onthouden. Voor zichzelf zorgen lukt wel en eten koken gaat goed, maar af en toe vergeet ze een verjaardag van de kinderen of kleinkinderen, terwijl ze hier eerst zo scherp op was.

Ik bedenk dat de oorzaak van de klachten gezocht moet worden in de rechterhersenhelft. In zijn algemeenheid geldt dat te weinig activiteit in de hersenen aan de tegenovergestelde zijde in het lichaam een verlamming of een doof gevoel veroorzaakt. Te veel activiteit zorgt voor spierschokken of tintelingen. Ik spreek af dat we een MRI-scan van de hersenen doen om de oorzaak vast te stellen.

Witte vlekjes

De MRI-scan laat zien dat er een ziekte is van bloedvaatjes aan de oppervlakte van de hersenen. Deze ziekte wordt cerebrale amyloïd angiopathie (CAA) genoemd. Hierbij ontstaan er neerslagen van eiwit in de wand van de oppervlakkige bloedvaten in de hersenen. Het gevolg is dat er enerzijds te weinig doorbloeding van de hersenen ontstaat door het dicht gaan zitten van deze bloedvaten. Anderzijds kunnen er bloedingen ontstaan aan de oppervlakte van de hersenen door het stukgaan van bloedvaten. Deze ziekte treedt op hogere leeftijd op en er is meer risico bij hoge bloeddruk of suikerziekte.

Oma heeft op haar MRI-scan net onder de hersenschors veel witte vlekjes: plekken die slecht zijn doorbloed. Kleine bloedingen wijzen erop dat er bloedvaten stuk zijn gegaan. Op sommige plekken ligt bloed op de hersenschors, vooral aan de rechterkant. Dit laagje bloed op de hersenschors is verantwoordelijk voor prikkeling van de hersenschors, waardoor ze tintelingen heeft aan de linkerzijde. Door de beschadiging van de hersenen is het geheugen minder aan het worden.

Ik bespreek met oma en kleindochter dat we zullen proberen om met een geneesmiddel tegen epilepsie de tintelingen te verminderen. Verder leg ik uit dat de geheugenklachten niet te genezen zijn en dat er rekening mee moet worden gehouden dat dit erger wordt in de toekomst. In samenspraak met de huisarts wordt hiervoor een casemanager ingeschakeld.

Twee maanden later heb ik nog even contact. De tintelingen zijn verdwenen nadat oma is gestart met een lage dosering van een middel tegen epilepsie, zonder hinderlijke bijwerkingen. De casemanager is betrokken, maar gelukkig kan oma met een beetje extra toezicht van haar kinderen en kleinkinderen voorlopig in haar eigen woonomgeving blijven.

De auteur is neuroloog bij het Albert Schweitzerziekenhuis.