Streekgemeente in de Haagse binnenstad
De Gereformeerde Gemeenten hadden in Den Haag en Scheveningen zo’n 1800 leden, verdeeld over drie gemeenten. Nu zijn er 240 leden, in één kerkgebouw.
In de nauwe Oude Boomgaardstraat, een paar straten bij Paleis Noordeinde vandaan, is er opeens een opening tussen twee huizenblokken. In het hofje erachter staat de Bethaniëkerk, in gebruik sinds 1986. Eromheen is ruimte voor vijftig auto’s. Een deel van de gemeente komt op de fiets; op loopafstand woont vrijwel niemand meer.
In de consistoriekamer hangen foto’s van predikanten aan de muur. Zeven van hen dienden in Scheveningen, vier in Den Haag.
Diaken M.C. Baak, ouderling M.M. van Winkelen en de oud-ouderlingen D.J. Doorn en A. van Mourik hebben elk zo hun herinneringen. Baak is een Scheveninger en kerkte daar totdat de gemeenten ’s-Gravenhage en Scheveningen in 2017 fuseerden. „We gingen altijd lopend naar de kerk, over de Westduinweg. Vroeger vulden kerkgangers de straten. In de kerk was het een zee van witte mutsen; veel vrouwen droegen klederdracht. In later jaren liepen we tussen badgasten en winkelend publiek door.”
Doorn –in Haarlem opgegroeid– was ambtsdrager in Den Haag-Zuid, later in Scheveningen, op het laatst in het gefuseerde Den Haag-Scheveningen. Zuid was in 1959 van Centrum afgesplitst, maar in 2000 gingen ze weer samen. Beide gemeenten waren kleiner geworden en in Zuid was er al in jaren geen doopdienst meer geweest. Er was overwogen voortaan in Zuid te kerken, maar ds. K. de Gier –van Centrum– adviseerde midden in de stad te blijven. Daar komen de kerkgangers nu naartoe, ook uit Scheveningen, Wassenaar, Leidschendam, Voorburg, Rijswijk, Wateringen, Honselersdijk en Zoetermeer.
„Zuid was een grote hal gewend, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Bij de fusie hebben we de hal van de kerk in Centrum dan ook vergroot”, zegt scriba Van Winkelen. Er is één zaal, maar die kan in drieën worden gedeeld en bij de hal getrokken.
„Scheveningen was een gemeente met veel jongeren. Den Haag had relatief veel ouderen. Nu is de leeftijdsopbouw vrij evenwichtig”, zegt Baak. „Jonge stellen beginnen hier vaak in een etagewoning”, zegt Van Mourik. „Als het gezin groeit, verhuizen ze vaak naar buiten de stad. Het geeft veel wisselingen, ook in de kerkenraad. Maar er zijn ook gezinnen die bewust kiezen om in de stad te blijven.”
Over de fusie tussen Den Haag en Scheveningen waren de meningen verdeeld. „Het waren heel verschillende gemeenten”, zeggen de (oud-)ambtsdragers. „Scheveningen is een dorp; je kwam elkaar ook doordeweeks tegen. Dat is in Den Haag niet het geval. Onder de gemeenteleden is er nog steeds verdriet omdat er kerken zijn gesloten. Maar dat het gebouw in Scheveningen nu evangelisatiecentrum is, verzacht de pijn. Door de fusies zijn er nieuwe contacten ontstaan; de gemeenteleden zijn op elkaar betrokken. Er is een belkring van leden die elke dag even contact met elkaar hebben.”
Samenwerking
De gemeente werkt samen met de Scheveningse christelijke gereformeerde kerk, die ook kleiner wordt: „Jeugdvereniging, kinderkoor, Bijbellezingen, thema-avonden, Reformatieherdenking en een bidstond in coronatijd, we doen het allemaal gezamenlijk.” De christelijke gereformeerde kerk gaat het kerkgebouw verkleinen en kerkt dan tijdelijk in de vroegere kerk van de Scheveningse gereformeerde gemeente.
„Als christen ben je hier een uitzondering. Al zijn er twee kerkgebouwen gesloten, we hebben toch nog een plaats in de grote stad. Het zijn de goedertierenheden des Heeren dat we niet vernield zijn, en dat Zijn barmhartigheden geen einde hebben.”
