Kou, honger, bombardementen. Dwangarbeiders die in de Tweede Wereldoorlog in Duitsland werkten, moesten allerlei ontberingen ondergaan. Auteur Leen van Driel schreef een boek over een weggevoerde groep mannen uit Oud-Beijerland.
Dwangarbeiders vormen een vaak vergeten groep, vertelt Van Driel. „Ze kwamen vaak pas thuis toen de oorlog al maanden was afgelopen. De feestvreugde was allang weggeëbd, de verzetsmensen waren de helden. De mensen die in Duitsland moesten werken werden soms als verraders gezien. Want wie zegt dat ze vrijwillig waren gegaan?”
Als basis voor zijn boek, ”Uit het leven van een dwangarbeider”, nam Van Driel een dagboek van Jan Baars, één van de werkers. Het werk is donderdag 16 maart gepresenteerd.
Hoe bent u op dit onderwerp gekomen?
„In 2021 schreef ik het boek ”Als oorlog een dorp overvalt”. Dat ging over de oorlogsjaren in Oud-Beijerland. Bij de presentatie van dat boek sprak ik Anja en Simon Baars, kinderen van Jan Baars. Zij vertelden me dat hun vader een dagboek had bijgehouden over zijn tijd als dwangarbeider in Duitsland. We kwamen tot de conclusie dat er veel meer verhalen moesten zijn. Zo ontstond het idee voor een nieuw boek.”
Hoe bent u te werk gegaan?
„Na een oproep in de plaatselijke krant kwamen tientallen namen naar voren van tewerkgestelde mensen, vooral jonge mannen. In totaal hebben 130 inwoners van Oud-Beijerland in Duitsland gewerkt. Zij zijn inmiddels allemaal overleden, maar ik heb wel veel nabestaanden gesproken.”
Wat is het belang van dit boek?
„Het is een eerbetoon aan de tewerkgestelde mannen. Het is goed dat de verhalen verteld zijn nu het nog kan. Want ook de generatie na hen is inmiddels rond de 70. Nu kan iedereen lezen wat die tijd heeft betekend voor die mannen en hun families.”
Wat is de rode draad in de verhalen?
„De arbeiders hebben heel veel meegemaakt: kou, honger, bombardementen en heftige gevechten. Ze moeten erg bang zijn geweest. Baars schreef in zijn dagboek: „Ongelooflijke dingen kunnen beter niet verteld worden aan hen die het niet hebben meegemaakt.””
In de schijnwerpers: rubriek met opmerkelijk regionaal nieuws