Coalitie verliest breed, vooral klappen voor CDA en VVD
De coalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie verliest over de hele linie stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen, blijkt uit cijfers van de ANP Verkiezingsdienst. Op basis van ruim 80 procent van de getelde stemmen krijgen binnen de coalitie vooral het CDA en de VVD electorale klappen te verduren.
De christendemocraten staan op een verlies van 4,5 procentpunt, en de liberalen van de VVD moeten naar verwachting 2,9 procentpunt inleveren. Zij eindigen respectievelijk op 6,7 en 11,1 procent, op basis van de huidige cijfers.
CDA-leider Wopke Hoekstra nam eerder op de verkiezingsavond al zijn verlies. „Dit is een buitengewoon bittere pil.” VVD-leider Mark Rutte was nog wat laconiek. Hij hoopte dat de schade beperkt zou blijven tot „een half procentje”, maar erkende ook dat de VVD „niet de winst die we wilden” heeft behaald.
Ook coalitiegenoten D66 en ChristenUnie staan op verlies. De partij van Sigrid Kaag lijkt 1,4 procentpunt in te leveren (van 7,8 naar 6,4 procent) en voor de ChristenUnie dreigt een verlies van 1,1 procentpunt (van 4,7 naar 3,6). Kaag was nog „best tevreden” met een beperkt verlies in de senaat. CU-leider Mirjam Bikker zei dat het nog „spannend” zou worden of de partij de vorige uitslag kan evenaren.
De uitslagen zijn belangrijk voor de zetelverdeling in de Eerste Kamer, aangezien de Provinciale Staten de samenstelling van de senaat kiezen. Nu al heeft de coalitie een minderheid, maar kan tot dusver vaak genoeg steun vinden bij partijen zoals GroenLinks of de PvdA. Of de coalitie ook na de verkiezingen daar nog genoeg zetels voor heeft, is nog de vraag.
De grootste verliezer is Forum voor Democratie. Waar de partij van Thierry Baudet in 2019 nog de grootste werd met 14,4 procent van de stemmen, lijkt hij nu genoegen te moeten nemen met iets meer dan 3 procent. Ook de PVV en de SP lijken te verliezen, respectievelijk 1,2 en 1,6 procentpunt. De grote winnaar is de BBB, met meer dan 19 procent van de stemmen.