In december bezocht de predikant uit de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn vrouw en kinderen, die sinds maart vorig jaar op een boerderij bij Raalte verblijven. „Het was een cultuurschok. Geen sirenes, maar rust en stilte. Koeien in de wei. Wat een verschil met de omstandigheden waaronder ik leef. Ik mocht er even tot rust komen.”

Geen ogenblik overwoog ds. Nakul het afgelopen jaar om zelf ook naar het buitenland te gaan. „In Psalm 23 is de Heere een Herder voor Zijn volk. Naar dat voorbeeld moest ik ook als een herder bij mijn kudde blijven.”

Een groot deel van zijn gemeente verblijft in West-Europa, Amerika of Canada. Enkele tientallen leden bleven achter. Hun aantal is aangevuld met mensen die het oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne zijn ontvlucht.

Naast de zorg voor zijn gemeente is ds. Nakul actief in hulpverlening. Niet alleen in zijn eigen woonplaats, maar ook in Cherson, waar hij eerder stond. De stad werd door de Russen onder de voet gelopen, maar door de Oekraïense troepen heroverd. „Ik ben er twee keer geweest en hoop in maart voor de derde keer te gaan. Oude vrouwtjes omhelsden me; zo dankbaar waren ze voor de hulp. Het maakte diepe indruk op me.

Vorige week zag ik daar vanuit de auto Russische soldaten aan de overkant van de rivier. Ik voelde me doelwit; ze hebben sluipschutters. Dicht bij het front is er ook altijd het gevaar dat je op een mijn loopt.”

Ds. Nakul preekte in Cherson in zijn vroegere gemeente –ook hier weer: het achtergebleven deel ervan– en bediende het avondmaal. Intussen klonken buiten explosies en werden op enkele minuten afstand van de kerk gebouwen verwoest.

Hart op hol

Ds. Nakul is predikant sinds 2003 en staat vanaf 2014 in Kiev. Hij leerde zichzelf Nederlands omdat hij boeken van Bavinck, Kuyper en anderen wilde kunnen lezen. Later volgde hij in deeltijd een studie in Kampen, naast het werk in zijn gemeente. Hij is actief in vertaalwerk.

Sinds een jaar is de 45-jarige predikant in oorlogsgebied. „Dat hadden de meeste Oekraïners toch niet verwacht. Poetin bracht wel troepen bijeen, maar we beschouwden het wapengekletter als show; hij wilde zijn spierballen laten zien.”

In de ochtend van 24 februari 2022 bleek dat het daar niet bij bleef. „Ik werd wakker van ontploffingen. Mijn vrouw en kinderen sliepen erdoorheen. Ik keek snel op het nieuws en zag dat de oorlog was begonnen. Er waren al Oekraïense soldaten gesneuveld, en de verwoesting van ons land was begonnen. Ik beefde en mijn hart sloeg op hol; ik kon mezelf niet onder controle krijgen. De dagen daarna kwam het lawaai steeds dichterbij, zeker toen de Russen de buitenwijken van de hoofdstad bereikten. Als ik stond te preken, hoorden we intussen ontploffingen.”

Lege stad

Ds. Nakul hielp bij de evacuatie van gemeenteleden. Ook zijn gezin vertrok. Geëmotioneerd: „We zijn zo dankbaar voor de gastvrijheid die onze mensen ten deel gevallen is. Vertel het Nederlandse volk hoe geweldig dat is. We hadden het nooit verwacht. Jullie zijn een klein land, maar met mensen met een groot hart.”

Sinds maart is ds. Nakul alleen in zijn huis. „Maar de Heere Jezus is nabij: Ik ben met ulieden al de dagen, tot de voleinding der wereld.”

De stad was bijna leeg. „Met een ouderling reed ik naar oude mensen om hun medicijnen en voedsel te brengen. De enige mensen die je zag, waren soldaten bij de wegblokkades. Zij waren er klaar voor om elke straat, elke straathoek te verdedigen.”

De situatie was benard. „Veel winkels waren dicht; we hadden steeds minder eten. Maar ik voelde dat ik niet kon weggaan.” Na het vertrek van de Russen is het rustiger in de hoofdstad en keerde een deel van de bevolking terug. Lachend: „Het is niet helemaal veilig, maar wel zo veilig dat president Biden op bezoek kon komen. Vanuit de stad gaan we naar dorpen die grotendeels verwoest zijn om te helpen met de wederopbouw.”

Hitler

De presbyteriaanse predikant stond in Kiev eerst in Grace Reformed Church, nu op de andere rivieroever in Big City Church. Na het uitbreken van de oorlog had hij de zorg voor beide gemeenten. Sinds kort heeft Grace Reformed Church echter een predikant die het zuiden van Oekraïne moest ontvluchten. „De Russen hebben van zijn kerk hun militair hoofdkwartier gemaakt.”

Ergens vindt ds. Nakul de ellende die over zijn volk kwam nog steeds onvoorstelbaar: „Dat iemand zichzelf het centrum van de wereld voelt en daarom een invasie in een buurland begint. En dat in de 21e eeuw. We waren geschokt en boos. En ik ben dat nog steeds. Ik bid God of Hij het kwaad zal stoppen. Want Poetin zal zelf niet stoppen. Als hij Oekraïne in handen zou krijgen, zou hij meer landen willen. Zie Hitler. Ik bid dat de oorlog vandaag mag eindigen. Maar ik zie ook de realiteit. Miljoenen Russen zijn bereid te sterven voor hun vaderland. We moeten Poetin niet onderschatten.”

De oorlog zal een lange nasleep krijgen, zegt ds. Nakul. „Er wordt verwacht dat meer dan 8 miljoen Oekraïners met psychische problemen te maken krijgen. Tegelijk raak je ook gewend aan het gevaar. We reageren niet meer zo paniekerig.”

Niet alles is negatief. „Wij nemen goede dingen zo vaak als vanzelfsprekend aan. Nu ons land in oorlog is, zijn we God voor die dingen gaan danken. We danken als er elektriciteit is, internet, voedsel, verwarming. Want het is niet vanzelfsprekend, daar zijn we wel achtergekomen.”

Nu is er een jaar oorlog. „Ik ken de toekomst niet”, zegt ds. Nakul. „Ik weet wel Wie de toekomst bepaalt. In Hem is mijn hoop.”