Vrijdagavond was de Oekraïense predikant in een gebouw van de hervormde kerk van Kootwijkerbroek aanwezig. Hij nam met een vriend uit zijn vaderland deel aan een stamppottenbuffet. Dat was georganiseerd door de Werkgroep Oekraïne-Kootwijkerbroek die geld en materiaal inzamelt voor Oekraïne.

De werkgroep begon in mei vorig jaar met het sturen van een vrachtauto vol hulpgoederen naar het door oorlog getroffen land. Later werkte de werkgroep samen met Worldpartners. Pastor Valentin is in Nederland op uitnodiging van deze organisatie. De predikant (directeur van het Tavriski Christian Institute, TCI) was, samen met zijn theologiestudenten, Cherson ontvlucht en woonde daarna in Ivano-Frankivsk. Na de bevrijding van Cherson in november is hij regelmatig in die stad terug geweest.

Pastor Valentin trof er een geruïneerde stad en een verwoeste campus aan. „Op 10 maart was het terrein veroverd door de Russen. De campus veranderde toen in een militaire basis. De Russische militairen hebben het ook gebruikt als crematorium voor gesneuvelde soldaten. In augustus schoten de Oekraïners, die de stad belegerden, drie gebouwen kapot, kort voor de herovering ruïneerden de Russen de laatste twee gebouwen. TCI blijft voorlopig gevestigd in Ivano-Frankivsk. We zijn bezig om nieuwe predikanten op te leiden. Ze zijn hard nodig.”

Bibliotheek

Hij vertelt dat alle boeken uit de bibliotheek weg zijn. „De Russen hebben ze op de vuilnisbelt gegooid. Ze zagen dat er ook Engelstalige theologische boeken in de bibliotheek stonden en dachten dat we daarom samenwerkten met de Amerikanen. We zullen een nieuwe bibliotheek moeten opbouwen.”

Intussen trekken de kerken in Cherson ’s zondags meer kerkgangers dan voor de Russische inval, zegt pastor Valentin, predikant in de Kerk van Christus de Verlosser (Church of Christ the Savior) , een baptistenkerk met gemeenten in het hele land. „Voor de oorlog kwamen er ’s zondags ongeveer 250 mensen bij ons naar de kerk. Nu is het aantal gestegen tot 500”, zegt hij. „Hetzelfde is in andere plaatsen te zien. Voor de oorlog gingen vooral de ouderen naar de kerk, nu gaan ook de jongeren. Voor de oorlog was het veelal gewoonte, nu is er behoefte. Iedereen in Oekraïne bidt nu. Mensen zeggen dat God boos is om de zonden en ze vragen om vergeving. Tegelijkertijd zijn er ook mensen die het tegengestelde doen en zich afkeren van God.”

De predikant voegt eraan toe dat de toegenomen kerkgang niet alleen te maken heeft met godsdienstige betrokkenheid maar ook met de hulpverlening vanuit de kerken. „In Cherson hebben veel mensen het moeilijk gehad tijdens de Russische bezetting doordat ze weigerden Russisch geld te gebruiken en voor de Russen werken. Het betekende wel dat ze arm werden. Na de bezetting werden de kerken betrokken bij het uitdelen van goederen. Toen kwamen ze daar elke dag om voedsel te halen en gingen ze er op zondag heen om geestelijk voedsel te halen.”

Dat betekent niet direct dat elke kerkganger een sterk geestelijk leven heeft, maar, zo weet de pastor, er zijn wel duidelijke voorbeelden van mensen die hij heeft zien veranderen. Hij wijst op zijn vriend die meegekomen is vanuit Cherson. „Hij was boer en had 2000 hectare land. Hij heeft de Russische bezetting meegemaakt. Op zeker moment kwamen de Russen bij hem, gooiden hem op de grond, martelden hem en richtten hun geweren op hem. Toen snapte hij Jezus’ liefde echt. Ze lieten hem wel leven, maar namen hem alles af. Hij heeft de bezetting overleefd. Hij zegt niet dat hij nu zijn vijanden liefheeft, maar hij bidt wel voor hen. Nu begrijpt hij dat mensen gezegend kunnen worden door de oorlog. Hij heeft in materieel opzicht alles verloren, maar hij heeft een relatie met Christus gekregen. „Daarom ben ik niet arm,” zegt hij.”

Onlangs preekte pastor Valentin in Cherson over Jesaja 14:3. Hij zei dat God na de oorlog heling geeft van drie soorten wonden: het verlies van geliefden, de doorstane angsten en de bezetting. „Het is nodig dat hiervoor aandacht is”, zegt hij.

Zelf heeft de pastor veel geleerd van het Bijbelboek Esther. Vóór de Russische inval vond hij het geen bijzonder boek, omdat de naam van God er niet in voorkwam. Nu denkt hij er anders over. „Na de inval ben ik van dat boek gaan houden. Er staat in dat God helpt door mensen. Dat gebeurt nu ook. Polen, Amerikanen, Nederlanders en vele anderen helpen ons volk.”

Elektriciteit

Die hulp is nog steeds hard nodig in Cherson, zegt hij. „Er is nog maar beperkt elektriciteit, maar twee uur per etmaal. We hebben generatoren, gasflessen, accu’s en dergelijke nodig om aan de nodige energie te komen. Verder is er behoefte aan voedsel, vooral houdbaar voedsel dat weinig elektriciteit nodig heeft. En dan zijn er ook kleren nodig om het warm te houden. De nood is nog steeds heel groot.”

De werkgroep Oekraïne Kootwijkerbroek heeft al veel gedaan. Al eerder vond een grote generator zijn weg naar Oekraïne. Vrijdagavond kreeg pastor Valentin een generator aangeboden voor een kliniek in Cherson. De goederen worden verzonden via Worldpartners. Deze organisatie heeft lokale contacten in Oekraïne en houdt in de gaten of de hulpgoederen goed terechtkomen.

Ds. P. Vroegindeweij, een van de twee plaatselijke predikanten, vertelde aan tafel dat hij onder de indruk was van de moed van het Oekraïense volk en zijn leider en dat er in de kerk gebeden wordt dat God het volk sterkte geeft. De predikant las ter afsluiting van het stamppottenbuffet Jesaja 2:1-5, over de zwaarden die worden omgesmeed tot ploegscharen.