Herinneringscentra kamp Westerbork, kamp Amersfoort en kamp Vught herkennen zich in het beeld dat de kennis over de Holocaust in de samenleving beperkt is, waarover de Amerikaanse organisatie Claims Conference woensdag een onderzoek publiceerde. Wel zijn er vragen over hoe representatief de enquête is en pleiten de kampen voor vervolgonderzoek.
De onderzoekers van Claims Conference stellen na een telefonische enquête onder 2000 Nederlanders dat mensen geboren vanaf 1980 opvallend weinig weten van de Jodenvervolging en genocide in de Tweede Wereldoorlog. Zo zou 54 procent van alle ondervraagden niet weten dat er in de oorlog 6 miljoen Joden zijn omgekomen en kunnen velen geen Nederlands doorgangskamp noemen. „Deze aantallen vind ik verbazingwekkend hoog”, reageert Bertien Minco, directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Toch herkent ze het beeld dat de kennis over de Holocaust in de samenleving als geheel afneemt. „Mensen weten wel van het bestaan van Auschwitz en Anne Frank, maar verder is hun kennis beperkt. Dan vragen bezoekers bijvoorbeeld waar hier de gaskamers zijn, terwijl Westerbork een deportatiekamp was”, geeft ze als voorbeeld.
Ook bij Nationaal Monument Kamp Vught zien ze dat er meer onwetendheid is rondom de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust, zowel onder jongeren als volwassenen. „Je moet meer uitleggen. Misschien wel omdat de verhalen van de eerste generatie, die het zelf hebben meegemaakt, minder worden”, aldus de zegsvrouw. Een zelfde trend schetst het Nationaal Monument Kamp Amersfoort. „Van vrijwilligers die rondleidingen geven, krijg ik terug dat zij af en toe verbaasd zijn over het gebrek aan kennis dat er over het onderwerp is. Dat jongeren wel weten dat er een oorlog was, maar niet wat daar precies gebeurd is en hoe de gevolgen nog doorwerken in de huidige tijd”, zegt directeur Micha Bruinvels. Dat er vanuit jongeren kritische vragen over het onderwerp komen, vindt hij een goede zaak. „Maar laten we wel kritisch en integer blijven.”
Hoewel de kampen het beeld uit het onderzoek van Claims Conference herkennen, zijn ze wel kritisch. Zo vraagt de directeur van kamp Westerbork zich af hoe representatief het onderzoek is en hoe de respondenten benaderd zijn. De woordvoerder van kamp Vught reageert met soortgelijke vragen en spreekt zelfs van een „rammelend onderzoek”. De herdenkingscentra pleiten dan ook voor vervolgonderzoek. „Het roept vragen op hoe het precies zit en hoe we deze resultaten moeten interpreteren. Ook zou het goed zijn te onderzoeken hoe het vijf of tien jaar geleden gesteld was met de kennis over de Holocaust”, oppert Minco van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.