Ze hebben daartoe maandag een zogeheten handhavingsverzoek bij het ministerie ingediend. Het ministerie wil voordat het een besluit neemt met de organisaties en de vissers om tafel. Dat overleg staat gepland voor komende vrijdag.

Het Wad en de kustwateren zijn beschermde natuurgebieden (Natura 2000). De bijna 200 garnalenvissers varen sinds begin dit jaar uit zonder de vereiste vergunning op basis van de Wet natuurbescherming. Het ministerie vernieuwt die vergunning periodiek.

Vanwege aangescherpte stikstofnormen moeten de vissers hun schepen uitrusten met katalysatoren of schonere motoren. Dat is voorwaarde voor een nieuwe vergunning voor de komende zes jaar. LNV geeft de vissers daarvoor tot 1 oktober de tijd. Tot dan gedoogt het ministerie dat ze de zee op gaan.

De vijftien organisaties, waaronder de Waddenvereniging, Natuurmonumenten, Stichting De Noordzee en Greenpeace, zijn het daar niet mee eens. Volgens hen halen de vissers met sleepnetten „de zeebodem overhoop”. Dat is „desastreus voor het bodemleven”, schrijven ze in een persbericht. „Daarnaast ontstaat er schade door bijvangsten: gemiddeld 60 procent van de vangst gaat –grotendeels dood– weer overboord.”

Schadelijk

„Het is onacceptabel dat de overheid op deze manier omgaat met de natuur van de Waddenzee, de Noordzeekustzone en de Zuidwestelijke Delta. Beschermde natuur in slechte staat moet kunnen herstellen. Dan moet je niet gaan goochelen met gedoogconstructies voor een schadelijke activiteit waarvan steeds duidelijker wordt dat het natuurherstel in de weg zit”, zegt Wouter van der Heij, mariene bioloog bij de Waddenvereniging.

De organisaties verwijzen ook naar een advies dat de Waddenvereniging afgelopen vrijdag uitbracht op verzoek van Rijkswaterstaat, de beheerder van de Waddenzee. Vier wetenschappers stellen daarin dat er „redelijke wetenschappelijke twijfel bestaat over de ecologische gevolgen van voortdurende garnalenvisserij in de Waddenzee.”

Durk van Tuinen, woordvoerder van de Nederlandse Vissersbond, zegt dat het handhavingsverzoek van de milieuorganisaties „veel onrust” onder de vissers veroorzaakt. Ook het vrijdag uitgebrachte advies vindt hij „zorgelijk”.

Eerder liet Van Tuinen weten dat de garnalenvissers 80 tot 90 procent van hun vangst opvissen in de kustwateren en de Waddenzee, de gebieden waar het handhavingsverzoek zich op richt.

In de onderbouwing van hun vergunningsaanvraag bestrijden de garnalenvissers dat zij schade aan de natuur veroorzaken. Bovendien vinden zij dat het vissen ”bestaand gebruik” is, waar volgens de regels voor Natura 2000-gebieden ruimte voor moet blijven, ook al wordt er enige stikstof uitgestoten. Volgens Van Tuinen beschouwt het ministerie, waar het stikstof betreft, de visserij echter als nieuwe speler. Daarom mag er geen stikstof in kwetsbare natuur terechtkomen.

Subsidie

Een woordvoerster van LNV zegt dat de ministers Adema (Visserij) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) de vissers wil helpen om de duurzaamheidsslag te maken. Vissers kunnen met subsidie de helft van een katalysator vergoed krijgen.

LNV neemt binnen acht weken een beslissing over het handhavingsverzoek van de milieuorganisaties. „De gedoogtermijn van negen maanden acht het ministerie verantwoord, waarbij minister Van der Wal een duidelijke afweging heeft gemaakt tussen het ecologische belang en het belang van de visserijsector”, zegt de woordvoerster. Zij wijst ook op de „strikte voorwaarden” in de gedoogbeschikking, onder meer het toegestane aantal visuren en het respecteren van voor de garnalenvisserij gesloten gebieden.