Dat blijkt uit promotieonderzoek van Loes de Veld, eind vorige week. Zij is kinderarts in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam. Voor haar onderzoek analyseerde De Veld cijfers uit de periode tussen 2007 en 2017. Van de kinderen tussen 12 en 17 jaar oud die in het ziekenhuis belanden vanwege comazuipen, is bijna de helft de jongste in het gezin. Dat zijn er relatief veel.

Volgens Nico van der Lely, kinderarts bij het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, komt het probleemgedrag onder meer doordat ouders voor hun jongere kroost doorgaans minder streng zijn dan voor het oudste kind. En wanneer jongere kinderen een oudere broer of zus alcohol zien drinken, kan dat van invloed zijn op het gedrag, zegt Van der Lely, die het onderzoek van De Veld begeleidde, tegen Trouw.

Zelfstandig jongerenwerker Anne Jan Odinga valt het niet op dat jongere kinderen vaker te diep in het glaasje kijken dan hun oudere broer of zus. Wel schat hij in dat comazuipen in het gebied tussen Ede en Rhenen –waar hij werkt– verhoudingsgewijs minder voorkomt. „Daarmee bedoel ik: minder dan in het westen van het land. De jongeren hier kunnen veel hebben. Ze beginnen vroeg en zijn aan het drinken gewend. Het zit in de cultuur.” En ouders spelen daarin volgens de jongerenwerker een belangrijke rol.

Waaraan merkt u dat overmatig drankgebruik tot de cultuur behoort in uw werkgebied?

Odinga: „Het lijkt soms wel een sport te zijn om zo veel mogelijk alcohol te drinken. Om een voorbeeld te noemen: een aantal jaar geleden sloeg een jongen iemand in elkaar. Het slachtoffer raakte na het incident geïsoleerd van zijn leeftijdsgenoten. Totdat bekend werd dat hij meer kon drinken dan degene die hem in elkaar had geslagen. Toen werd hij weer opgenomen in de groep. Zo zie ik vaker dat het aantal biertjes dat iemand kan drinken bepalend is voor status en positie in de groep.”

Welke rol hebben ouders in het drankgebruik van hun kroost?

„Ouders vinden het vaak prima dat hun kinderen drinken. Ze zetten bijvoorbeeld een keet in de tuin als hun kind daar om vraagt. In een keet is de drank goedkoper en dus drinkt de jeugd er meer dan in een uitgaansgelegenheid. Ook ontbreekt de controle. Soms komen kinderen al in een keet als ze nog maar 14 jaar oud zijn. Terwijl alcohol drinken pas is toegestaan vanaf je achttiende.

Bovendien lusten ouders zelf vaak ook een drankje. Of ze zeggen: Wat mijn kind doet, deed ik vroeger ook. Maar we leven nu echt in een andere tijd. Drank is verhoudingsgewijs goedkoper en de jeugd heeft meer geld. Soms hoor ik zelfs van kinderen op de basisschool dat ze af en toe een biertje krijgen. Dat noem ik kindermishandeling. Daarmee zijn ouders onderdeel van het probleem.”

Wat kunnen ouders beter doen?

„Geef het goede voorbeeld. Drink dus niet waar je kind bij is, of doe het met mate. Laat zien dat een of twee consumpties voldoende zijn. En dat je drinkt voor de smaak, maar niet om dronken te worden. Jongeren nemen immers vaak een voorbeeld aan het gedrag van oudere generaties.

Neem daarnaast het probleem serieus. Ongeveer eens in de twee weken meldt de krant een dodelijk ongeluk met een jongere. Maar er staat niemand op die zegt: En nu is het genoeg. Ik vind dat onbegrijpelijk.

Ook is het belangrijk om alternatieven te bieden. Sommige ouders zeggen dat er niets anders te doen is op zaterdagavond dan naar een keet gaan. Ze kunnen niets doen aan het gedrag van hun kind, menen ze. Maar dat is te makkelijk. Het is echt eenvoudig om een leuke avond te organiseren voor je kinderen waarbij iedereen nuchter blijft.”

In een eerdere versie van het artikel stond foutief dat de helft van de kinderen tussen 12 en 17 jaar oud die in het ziekenhuis belanden vanwege comazuipen een oudere broer of zus heeft.