Ze zijn er bepaald niet gerust op, de behoudende anglicanen die graag willen dat de Engelse kerk vasthoudt aan de traditionele, Bijbelse standpunten over huwelijk en seksualiteit. Daarom slaan ze deze week de handen ineen: het nieuwe platform Anglican Orthodox, een brede coalitie van conservatieve organisaties, geestelijken en leken in de Church of England, moet een „positieve visie op het huwelijk” verspreiden. Het platform, onder leiding van de predikant Paul Eddy, wil dat de generale synode „de Bijbelse leer handhaaft, namelijk dat het huwelijk door God is verordend voor het leven en bestemd is voor één man en één vrouw”.

Maar ook de voorstanders van het homohuwelijk laten nadrukkelijk van zich horen. Normaal gesproken lieten hoge geestelijken zich niet over het beladen thema uit om de eenheid niet in gevaar te brengen, maar dat principe is losgelaten. De bisschop van Oxford, Steven Croft, publiceerde vorige maand een essay van ruim vijftig pagina’s waarin hij zijn excuses aanbood voor de houding van de kerk ten opzichte van de lhbti-gemeenschap. Die is volgens hem jarenlang „pijn en leed” aangedaan. Na hem spraken ook andere bisschoppen zich openlijk voor het homohuwelijk uit.

Bron van eenheid

De afgelopen drie dagen mochten álle bisschoppen hun zegje doen, op een besloten bijeenkomst in Newscastle ter voorbereiding op de synodezitting in februari. De kerkleiders bespraken het document ”Living in Love and Faith” (”Leven in liefde en geloof”), dat overigens breder over het huwelijk gaat. Relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht zullen ongetwijfeld ook aan de orde komen.

Wie in ieder geval niet zijn mening over het homohuwelijk gaf, is Justin Welby, aartsbisschop van Canterbury. De geestelijk leider van de wereldwijde anglicaanse gemeenschap zei vorige week in de Britse krant The Times dat hij zijn eigen visie niet kenbaar zou maken. Het is zijn rol om een „bron van eenheid” te zijn.

Die eenheid is echter ver te zoeken. De bisschoppenbijeenkomst is nodig omdat de steun voor het homohuwelijk binnen de kerk groeit, ook onder evangelicale geestelijken die zich er lang tegen verzetten. Als de bisschoppen ervoor kiezen om de leer over het huwelijk aan te passen, weten ze dat dit gevolgen zal hebben tot ver buiten de grenzen van Engeland.

Onverenigbaar

Want juist in de wereldwijde anglicaanse gemeenschap ligt het thema zeer gevoelig. Dat bleek afgelopen zomer weer eens, toen 650 anglicaanse bisschoppen in Engeland de tienjaarlijkse Lambethconferentie bezochten. Ze kwamen er niet uit: een minderheid van de bisschoppen, hoofdzakelijk uit het noordwestelijke deel van de wereld, ondertekende een verklaring die uitgaat van de „heiligheid van lhbti-liefde in toegewijde relaties”. Een ruime meerderheid van de bisschoppen –vooral die uit Afrika– wilde echter onverkort vasthouden aan een verklaring van de Lambethconferentie van 1998, waarin de homoseksuele praxis wordt afgewezen als onverenigbaar met de Bijbel.

Conservatieve bisschoppen uit het zuiden van de wereld vinden dat Welby de kerken die voor het homohuwelijk zijn, op de vingers moet tikken. Zoals de Episcopale Kerk in Schotland of de kerk in Wales, die burgerlijk getrouwde homoparen zegenen.

Afsplitsing

Wat de Engelse bisschoppen in februari ook beslissen, de conservatieve Global Anglican Future Conference (Gafcon), waartoe onder anderen de aartsbisschoppen van Rwanda, Oeganda en Nigeria behoren, zullen in april bijeenkomen in Kigali, Rwanda, om hun positie te bepalen. Ook de kerkleiders die zich in feite al aan de anglicaanse gemeenschap hebben onttrokken, zullen daarbij aanwezig zijn.

De behoudende bisschoppen en aartsbisschoppen hebben nog niet, zoals eerder weleens gebeurde, gedreigd de gemeenschap te verlaten als de Church of England meer ruimte geeft homoparen in de kerk. Alleen aartsbisschop Kaziimba van Uganda leek de kerkleden deze week al enigszins voor te bereiden op een breuk. „We zullen binnenkort onze ziel aan hen onttrekken”, zei hij wat cryptisch in een videoboodschap. Maar eerst zal hij de stemming in de generale synode afwachten.