Mensen kunnen periodieke giften aan algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s) aftrekken van hun belastbaar inkomen. Bij zeer hoge giften kan het belastbaar inkomen sterk worden verminderd. Omdat het kabinet dat onwenselijk vindt en misbruik van de regeling wil tegengaan, stelt het voor de aftrek van giften te begrenzen tot 250.000 euro per kalenderjaar. De Tweede Kamer is al akkoord met het voorstel, de Eerste Kamer debatteert er maandag en dinsdag over.

SeeYou Foundation, een christelijke hulporganisatie in Veenendaal die zich richt op mensen met een visuele beperking in de armste landen, is niet blij met het plan van het kabinet. „Dit raakt ons heel direct”, stelt directeur Dicky Nieuwenhuis. „Er is een donor die ons al lange tijd met 150.000 euro per jaar steunt. Hij investeert circa 5 miljoen op jaarbasis in goede doelen in binnen- en buitenland. Vanwege het kabinetsplan heeft hij besloten daarmee te stoppen. Hij en andere donoren beschouwen deze maatregel als een blijk van wantrouwen jegens hun goede intenties.”

Dorpsscholen

Gevolg van het mislopen van de anderhalve ton is dat een project in Rwanda op losse schroeven komt te staan, verklaart Nieuwenhuis. „Hopelijk slagen we erin hiervoor een ander fonds te vinden.” Doel van het project, dat volgend jaar van start zou gaan, is ervoor te zorgen dat blinde en slechtziende kinderen onderwijs kunnen krijgen op dorpsscholen in Rwanda. Daarvoor zou een groep docenten scholen in het Oost-Afrikaanse land bezoeken en lokale onderwijzers trainen in het omgaan met leerlingen met visuele beperkingen.

SeeYou heeft een aantal andere fondsen die drijven op ruimhartige geldschieters, zegt de directeur. Volgens haar heeft de stichting 10 tot 15 procent van haar giften te danken aan grote donoren. „Wij hopen en bidden dat zij niet afhaken.”

Nieuwenhuis vindt het belangrijk dat misbruik van de huidige regeling wordt tegengegaan. „Dit voorstel druist echter in tegen het kabinetsbeleid om vrijgevigheid te stimuleren. Dat is moeilijk te begrijpen in een tijd waarin goede doelen al inkomsten zien teruglopen vanwege de financiële crisis.”

Ziekenhuisschip

Ook directeuren van KWF Kankerbestrijding, Natuurmonumenten, Cordaid en Artsen zonder Grenzen vrezen voor de gevolgen van het kabinetsvoorstel. Ze zijn bang dat de maatregel een groot verlies aan donaties betekent, schrijven ze in een recent opinieartikel in het Algemeen Dagblad. Daarin wijzen ze op onderzoek waaruit zou blijken dat 40 procent van alle grote gevers overweegt minder te zullen schenken wanneer de giftenaftrek wordt beperkt.

De christelijke stichtingen Woord en Daad en Mercy Ships zijn echter niet bang voor inkomstenderving. „Ik verwacht niet dat de maatregel op korte termijn gevolgen heeft”, zegt Jaap-Willem Platschorre, financieel manager bij Mercy Ships, een organisatie die zich richt op medische zorg in Afrikaanse landen en bekendstaat om zijn ziekenhuisschip Africa Mercy.

Volgens Platschorre zijn er geen donateurs die jaarlijks tonnen aan Mercy Ships schenken. Wel zijn er een aantal die meer dan 50.000 euro op jaarbasis schenken. „Wij hebben geen inzicht in wat zij verder geven”, zegt hij.

Opsporingsambtenaar

Ook Woord en Daad krijgt geen schenkingen met een omvang van tonnen, verklaart Arnold van Willigen, financieel directeur bij de stichting. „Wat wij wel zien, is dat de achterban niet fiscaal gedreven is als het gaat om donaties. We verwachten daarom niet dat de maatregel veel impact heeft op onze organisatie.” Van Willigen wijst op een gesprek dat directeur-bestuurder Rina Molenaar onlangs had met enkele ondernemers. „Zij gaven aan het kabinetsvoorstel vervelend te vinden, maar ook dat het hun geefgedrag niet in de weg staat.”

Toch zijn Platschorre en Van Willigen niet blij met de plannen van het kabinet. Van Willigen: „De overheid voert algemene maatregelen in vanwege een paar gevallen van misbruik. Er zijn ook andere methodes om wangedrag aan te pakken.” Platschorre beaamt dat. „Zet daar een opsporingsambtenaar voor in. Dan hoeven de goeden niet onder de kwaden te lijden.”