Op de Russische luchtmachtbases Engels en Djagilev in Rusland klinken maandag zware explosies. Twee Russische Tu-95 Bears, bommenwerpers voor de lange afstand, raken beschadigd, drie mensen komen om.

De vliegbasis Engels aan de Wolga bevindt zich op pakweg 700 kilometer afstand van Oekraïens grondgebied, Djagilev op 600 kilometer van de grens én op amper 160 kilometer afstand van Moskou.

Het Russische ministerie van Defensie bevestigt de drone-aanval, de New York Times meldde op grond van een anonieme regeringsbron dat Oekraïne verantwoordelijk is.

Niet eerder nam Oekraïne doelen zo diep in Rusland onder vuur. Een huzarenstukje. De militaire operatie toont aan dat Kiev bereid is de strijd uit te breiden naar de uitvalsbases van de Russische operaties in het buurland, maar ook dat Oekraïne in staat is militaire operaties over zeer lange afstand uit te voeren.

Oekraïne slaagt erin voortdurend de grens van zijn militair kunnen te verleggen. Bekende voorbeelden zijn de aanslag op de Krimbrug van begin oktober en de aanslag met maritieme drones op de Russische marine op de Krim van eind oktober.

Grondig

De droneaanvallen diep in Rusland zijn een militair, technisch en psychologisch succes. Oekraïne weet Rusland te treffen in het hart van z’n luchtaanvallen op burgerdoelen in Oekraïne. Engels is de thuisbasis van dertig Tu-95’s. Moskou zet deze zware bommenwerpers in voor nucleaire afschrikking, maar ook om conventionele kruisraketten te lanceren richting Oekraïne.

De Oekraïense droneaanvallen zijn grondig voorbereid. De operatie is waarschijnlijk uitgevoerd met T-141-jetdrones (bereik 1000 kilometer, explosieve lading 75 kilo) uit het Sovjettijdperk. De drones, gelanceerd vanaf Oekraïens grondgebied, zijn volgens de regeringsbron in Kiev in minstens één geval door special forces ter plekke naar hun doel begeleid.

Verder vond de aanval op vliegbasis Engels plaats rond 06.00 uur, juist op het moment van de wisseling van luchtafweerploegen, zo analyseert NLwartracker op Twitter.

De 14 meter lange Oekraïense verkenningsdrone uit de jaren 70 vloog minstens een uur lang door het Russische luchtruim, waarbij het toestel de luchtverdediging wist te omzeilen. Mogelijk was de drone voorzien van een transponder van een neergeschoten Russisch vliegtuig, waardoor het op de radar oogt als Russisch toestel.

Niet zeker is dat westerse inlichtingendiensten Oekraïne een handje hielpen bij de aanval; mogelijk handelde Kiev op eigen houtje. De VS zijn terughoudend met aanvallen op Rusland, om president Vladimir Poetin niet te provoceren.

Harde klap

De droneaanvallen zijn ook een psychologisch succes. De klap komt hard aan in Rusland. Moskou blijkt ineens binnen schootsafstand van Oekraïne te liggen, ook al wil dat niet zeggen dat Kiev de Russische hoofdstad direct onder vuur zal nemen. Rusland heeft echter alle reden zich zorgen te maken over de groeiende Oekraïense slagkracht.

Bovendien dwingt Kiev hiermee de Russen opnieuw te reageren. Een bekend patroon, sinds Oekraïne maanden geleden het initiatief in de oorlog overnam. De Russen moeten bijvoorbeeld materieel terugtrekken naar veilige locaties.

Rusland heeft enkele uren na de aanval meer dan twaalf bommenwerpers van Engels moeten terugtrekken naar andere bases. Bovendien moet Rusland zijn luchtverdediging snel op orde brengen. Het Kremlin is al bezig Russisch luchtafweer te verplaatsen vanuit Syrië naar de grens met Oekraïne.

Moskou reageerde met een spervuur van zeventig raketten op Odessa en Zaporizja. De Oekraïense aanvallen diep in Rusland zijn juist bedoeld deze meedogenloze Russische drone- en raketaanvallen op burgerdoelen te beperken. Moskou heeft niet langer het alleenrecht op aanvallen over lange afstand.

De Oekraïense droneaanvallen zijn vast niet de laatste op Rusland. Kiev zal het juiste moment –militair en politiek– afwachten om opnieuw verrassend toe te slaan.