Om wat aan die ongelijkheid te kunnen doen, is het volgens Kingma eerst belangrijk dat we snappen hoe ons geldstelsel in elkaar zit. „Ons geldsysteem is zo gigantisch ingewikkeld geworden, dat nog maar weinig mensen begrijpen waar het geld vandaan komt, hoe het rondstroomt en wat er precies mee gebeurt. Zelfs bankiers die al tientallen jaren meelopen in de financiële wereld kunnen mij vaak maar kleine stukjes uitleggen.”

Kingma studeerde in 2016 af aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Ze koos op een alternatieve manier voor architect. „Achter mijn tekentafel probeer ik werelden te creëren om de wereld om ons heen te begrijpen”

Veel financiële experts die Kingma sprak, vertelden haar dat het systeem anders moet. Maar het geldstelsel eerlijker of duurzamer maken, blijkt zo gemakkelijk nog niet. „Geld zou eigenlijk ten dienste moeten staan van onze maatschappij. In de oorsprong heeft het een sociale, een dienende functie. Maar ons geldstelsel is inmiddels verre van sociaal. Het faciliteert de ongebreidelde vermogensgroei van de allerrijksten en het vergroot de kloof met de allerarmsten.”

Wrang is volgens Kingma dat dit „asociale” geldstelsel overeind wordt gehouden met publiek geld. „Euro’s die onze leerkrachten, onze verpleegsters, onze hardwerkende mensen braaf afstaan aan de Belastingdienst, worden gebruikt om private banken en andere financiële instellingen overeind te houden. Kort gezegd: als zulke bedrijven financieel ten onder dreigen te gaan als gevolg van ongezond winstbejag worden ze gered met miljarden aan publiek geld. Maar als ze vervolgens miljarden winst maken, stroomt dat geld in hun private reservoirs. Daar ziet de samenleving die hen eerder redde, helemaal niets van.”

De mensen met de laagste inkomens hebben het nu beter dan vijftig jaar geleden. Dat is toch positief?

„Natuurlijk zitten er ook positieve kanten aan ons geldstelsel. Armen zijn minder arm geworden. Maar rijken zijn ook veel rijker geworden. De kloof tussen arm en rijk is dus groter geworden. De inkomens- en vermogensverschillen zijn gigantisch.”

Je zou denken dat er in de financiële sector geen mensen meer werken die nog aan een ander of aan het klimaat denken.

„De christelijke gemeenschap heeft best lang geprobeerd om het moreel kompas te zijn in ons geldstelsel. Dat begon al bij Thomas van Aquino die zich afzette tegen de begeerte naar onbegrensde winst. Hij schreef:

„Rente vragen voor geleend geld is onrechtvaardig, omdat daarmee iets wordt verkocht dat niet bestaat. Dit leidt zonder twijfel tot ongelijkheid, hetgeen in strijd is met gerechtigheid.” Er volgden ideeën voor een geldstelsel waarin rente niet bestaat. Maar al die goede bedoelingen en ideeën zijn uiteindelijk gesneuveld.”

Waarom is dit onderwerp nu zo belangrijk?

„Momenteel denken centrale banken wereldwijd na over de ontwikkeling van de digitale euro. Dat biedt kansen voor een rechtvaardiger geldstelsel, maar helaas is de invloed van de politiek –en daarmee van de burger– op dit proces nihil. De financiële elite krijgt zo vrij spel om haar grip op de inrichting van ons asociale geldstelsel vast te houden. Terwijl dit het aangewezen moment zou kunnen zijn om democratische invloed uit te oefenen op de inrichting van het geldstelsel van de toekomst.”

Zij er andere hervormingen mogelijk?

Na de crisisjaren van 1929-1933 is er een bankhervormingsprogramma opgesteld door een groep economen van de Universiteit van Chicago. Het kwam er op neer dat een bank al het geld wat het uitleent, ook daadwerkelijk in de kluis moet hebben liggen. Dit zou het geldstelsel veiliger maken en ongebreidelde geldcreatie remmen. Maar het plan heeft het niet gehaald, ook niet toen het na de Tweede Wereldoorlog nog eens uit de kast werd gehaald.”

Wat gaat u verder doen?

„Bij mijn kaart hebben we videotours gemaakt. De eerste werd half oktober gepubliceerd op de site van Follow the Money, de komende maanden verschijnen er meer. Daarnaast ben ik bezig met vervolgkaarten te maken. Daarop staan toekomstscenario’s voor een rechtvaardiger geldstelsel. Die zullen in april volgend jaar worden tentoongesteld in Kunstmuseum Den Haag.”

Wat wilt u bereiken?

„Ik hoop dat mijn werk mensen aan het denken zet over de onhoudbare en almaar groeiende ongelijkheid. Bovendien leven we nu eenmaal niet op een oneindige planeet. De economie kan niet alsmaar blijven groeien. Maar een minder hard groeiende economie past niet in het huidige geldstelsel. Het loopt aan alle kanten vast. Denk alleen al aan de vele flexwerkers en starters op de woningmarkt die op geen enkele manier een eigen huis kunnen kopen. Zo kunnen we niet doorgaan.