De 89-jarige Baars, gestoken in een donkere pantalon en een zwarte trui boven een overhemd, zit op zijn vaste plekje voor het raam in zijn huis in de Bommelerwaard. Naast hem zit de 50-jarige Margaretha de Graaff. Sinds oktober 2021 komt ze eens per week over de vloer bij Baars. Tot deze zomer was zijn vrouw er ook nog bij.

In eerste instantie waren de bezoekjes vooral bedoeld om de echtgenote van Baars gezelschap te houden. Zij kon niet goed meer lopen en was ook bang dat haar man zou vallen. Daarom durfde ze hem, een echt buitenmens, niet alleen naar buiten te laten gaan, vertelt een van de twee dochters van Baars. „Soms belde ze mij op dat pa al een uur weg was. Dat bleek dan net een kwartier te zijn.”

Klaverjassen

Om Baars wat meer ruimte te geven om in de tuin, „zijn lust en zijn leven”, te werken, benaderde zijn dochter de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV). „We waren op zoek naar iemand die mijn moeder wat gezelschap zou kunnen houden. Het was voor mij wel belangrijk dat er een match zou zijn. Iemand die continu praat over klaverjassen zou bijvoorbeeld niet zo goed passen bij mijn kerkelijke ouders.”

De NPV denkt dat De Graaff weleens geschikt kan zijn. De vrijwilligster komt in oktober 2021 voor het eerst bij het echtpaar. Hoewel het idee is dat Baars buiten kan werken als De Graaff met zijn vrouw optrekt, waardeert de oud-tuinder de gezelligheid ook. Hij komt er vaak liever binnen bij zitten, wordt lachend gememoreerd.

De match is er helemaal, blijkt al snel. Een gezamenlijke liefde voor groen verbindt: het echtpaar Baars volgde verschillende keren een cursus bloemschikken, en De Graaff is gediplomeerd bloemist. Met z’n drieën trekken ze geregeld de ruime tuin in, hij lopend, zij in een rolstoel geduwd door De Graaff. De bloemen zijn een geliefd gespreksonderwerp. „Bij mij zijn de Latijnse namen door de jaren heen weggezakt, maar Margaretha kent ze allemaal”, vertelt Baars.

Kerststukken

Hoogtepunt is het maken van 24 kerststukken op één dag, eind 2021. Het is een jaarlijkse traditie van Baars om voor vrienden en familie een mooi bloemstuk te maken, en in 2021 helpt De Graaff. Aan de keukentafel gaan ze aan de slag met groen en bloemen. De monsterklus is tegen etenstijd nog niet afgerond, en dus komt De Graaff ’s avonds terug om de laatste stukken te schikken en de rommel op te ruimen.

Mede door het vrijwilligerswerk is ze in de loop van de jaren flexibeler geworden, vertelt de vrijwilligster. Ze is getrouwd, heeft een volwassen zoon, werkt drie dagen per week in een verpleeghuis én volgt een studie. „Bij de afspraak van dit interview moest ik ook even schakelen, want ik had nog een pan stoofperen opstaan. Maar ik denk nu eerder: die peren kan ik vanavond ook nog wel koken.”

Terwijl ze vertelt, let De Graaff goed op Baars: „Pas op, u houdt uw kopje scheef”, waarschuwt ze. Ze komt hier graag, zoveel is duidelijk. „Omdat het zo gezellig is, krijg ik energie van de bezoekjes. Ik ga altijd blij naar huis.”

Ook voor Baars is het bezoek waardevol. Als in de zomer van 2022 zijn vrouw overlijdt, na een huwelijk van ruim zestig jaar, vindt hij steun bij De Graaff. „Haar aanwezigheid maakte het leven lichter”, omschrijft hij het zelf. Wekenlang liepen er meer dan tien mensen door het huis om voor zijn vrouw te zorgen, die 24 uur per dag hulp nodig had. Toen ze overleed, werd het plots stil. Nu kan hij samen met De Graaff, die de hele ziekteperiode meemaakte, herinneringen ophalen.

De vrijwilligster neemt rustig de tijd om Baars zijn verhaal te laten doen. Ze stelt korte, duidelijke vragen, articuleert goed en praat luid genoeg. Als de man even weifelt in zijn verhaal, helpt ze hem op weg.

„Je kunt zoveel betekenen voor elkaar”, licht De Graaff haar keuze voor vrijwilligerswerk toe. „Ik ben er ook van overtuigd dat ik niet alleen voor mezelf leef. En een paar uurtjes per week kan ik wel missen.”

De naam Jacco Baars is gefingeerd. Zijn echte naam is bij de redactie bekend.