BuitenlandInauguratie

Tweede tijdperk Trump start met snoeiharde toespraak

Het plannetje leek zo mooi. Donald Trump, de 47e president van de Verenigde Staten moest maandag om 11.47 uur ingezworen worden. Maar dat mislukt want het programma loopt fors uit.

Wim Kranendonk

20 January 2025 21:47Gewijzigd op 21 January 2025 16:11

Donald Trump voorafgaand aan zijn inauguratie tot president. beeld AFP, Saul Loeb

Zelfs het grondwettelijk voorgeschreven moment, 12.00 uur, wordt met een minuut overschreden. Ondanks die mislukte planning is Trump inmiddels president van de VS.

Voor het eerst in veertig jaar vindt de inauguratie van de Amerikaanse president niet plaats op het bordes van het Congres. De reden? Het is maandag in Washington bitterkoud. Het vriest 5 graden. ’s Nachts loopt de temperatuur terug naar -12. Omdat de toegang tot het beveiligde gebied rond het Congres al om 5.30 uur moet opengaan, levert dat een onverantwoord risico op. Mensen zouden urenlang in de kou moeten staan. Daarom maakt de staf van Trump vrijdag bekend dat de plechtigheid zal plaatshebben in de zogenoemde rotunda, de ronde opperzaal van het Congresgebouw.

Een voordeel is dat er achteraf geen discussie kan ontstaan over het aantal bezoekers. Acht jaar geleden lag Trump de dag na zijn aantreden al in de clinch met de media omdat die naar zijn oordeel „een veel te laag aantal bezoekers” noemden in de verslagen. Dit keer kunnen er maximaal 600 aanwezigen in de zaal zijn. Meer niet.

Hitlergroet

Vanzelfsprekend is Trumps familie maandag getuige van de plechtigheid; ook de nog levende presidenten met hun echtgenoten (uitgezonderd Michelle Obama) zitten bij de genodigden. Behalve dat vertrekkend vicepresident Kamala Harris erbij is, geeft ook haar voorganger Mike Pence acte de présence. Opvallend is wel dat Trump bij het begin van zijn toespraak alle aanwezige vroegere (vice)presidenten noemt, maar Pence gewoon overslaat.

Verder zijn er enkele buitenlandse regeringsleiders tegenwoordig, zoals de Argentijnse president Javier Milei, de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Britse politicus Nigel Farage. En naast de Congresleden zijn de techbazen Musk, Bezos en Zuckerberg prominent aanwezig.

Musk zorgt tijdens de plechtigheid nog even voor commotie. In zijn enthousiasme richt hij zijn gestrekte arm omhoog. Omstanders zijn geschokt. Brengt de techmiljardair en naaste adviseur van Trump nu de Hitlergroet?

Aartsbisschop

Voorafgaande aan de plechtigheid in het Capitool bezoeken Trump en Vance met hun beide echtgenoten een kerkdienst. Deze wordt traditiegetrouw gehouden in de St. John’s Church in Washington. Daarna gaan Trump en zijn vrouw op bezoek bij het echtpaar Biden in het Witte Huis. Joe Biden begroet hem daar met „Welcome home”.

Vervolgens rijden de vertrekkende en aankomende president samen in de auto van het Witte Huis naar het Congresgebouw.

Aartsbisschop

Na de ontvangst door het organiserend comité doen de rooms-katholieke aartsbisschop Timothy Dolan en de evangelist Franklin Graham een gebed. Daarin herinnert Dolan onder andere aan de Amerikaanse generaal George Patton die in de Tweede Wereldoorlog zijn soldaten steeds weer op het hart drukte: „Bid. Bid als je vecht, bid als je alleen bent en als je met anderen bent. Bid in de nacht en bid overdag.” Verder verwijst de aartsbisschop naar Martin Luther King, die op 20 januari geboren werd, en haalt zijn woorden aan: „Zonder God zijn we niets meer dan as.”

Dolan voegt eraan toe: „We kunnen op de woorden van de Bijbel vertrouwen, het Woord waarop onze president straks de eed zal afleggen. We vragen net als koning Salomo om wijsheid, toen hij zijn regeerperiode begon. God, geef onze leider wijsheid.”

Na Dolan is het de beurt van Franklin Graham. Hij zegt onder andere: „Vandaag, wanneer Donald Trump opnieuw de eed aflegt, willen we U danken, God. O Vader, toen de vijanden van Trump dachten dat hij verslagen was, heeft U zijn leven gered. U heeft hem doen oprijzen met Uw machtige hand. We bidden voor president Trump. Geef hem de wijsheid van Uw troon en bescherm hem. Wilt U hem zegenen en ons land dóór hem.”

Graham wijst er in het gebed op dat het nodig is dat de Amerikanen de ogen op God gericht houden. „Moge onze harten een echoput van Uw stem zijn. We weten dat Amerika niet groot kan zijn als we U de rug toekeren.” Grahams gebed wordt door het publiek beantwoord met een krachtig amen.

Vervolgens legt zowel vicepresident J.D. Vance als president Trump de eed af. Na de beëdiging volgt het bekende lied ”Glory, Glory, Hallelujah”.

Beproeving

Aansluitend houdt Trump een toespraak. Deze duurde in totaal een goed halfuur; de vorige keer was dat slechts zeventien minuten. Het valt op dat hij zich vrij goed aan zijn tekst houdt.

Ook al doet hij weinig impulsieve uitspraken, de toespraak is wel snoeihard. Terwijl Biden en Kamala Harris direct naast het spreekgestoelte zitten, zegt Trump dat met zijn aantreden een einde is gekomen aan een periode van vier jaar beproeving.

Democratische politici blijven zitten op momenten dat Trump staande ovaties krijgt van aanhang. Biden, Harris, de Clintons en Obama gaan wel staan als Trump benoemt dat Israëlische gijzelaars zijn vrijgekomen. Volgens aanwezige journalisten lacht Biden soms minzaam om de kritiek van Trump op zijn beleid. Harris kijkt vooral stoïcijns voor zich uit. Hillary Clinton schudt een paar keer haar hoofd.

Trump heeft vooraf beloofd dat zijn toespraak positiever zou zijn dan in 2017 en minder polariserend. Toch zeggen Democraten: „Het kon bijna niet venijniger.”

Hij begint met de opmerking dat er een vertrouwenscrisis is onder de bevolking omdat volgens hem de overheid de meest basale voorzieningen niet heeft kunnen leveren. Hij verwijst daarbij naar de bosbranden in Californië. „Maar dat gaat vanaf vandaag veranderen. En snel ook.”

Trump spreekt van een „revolutie van het gezond verstand”. Die zal zichtbaar worden door het afschaffen van „tal van onnodige maatregelen waar alleen ambtenaren plezier aan beleven”.

Nieuws in beeld