Stevige besluiten van politici en beleidsmakers zijn nodig om mensen en bedrijven te helpen collectief de keuzes te maken die nodig zijn, zegt De Vries. Het gaat dan om bijvoorbeeld het heffen van belastingen of het verbieden van vervuilende activiteiten. Ze verwijst naar de coronacrisis, toen de overheid besloot om onder meer winkels te sluiten om het aantal besmettingen omlaag te krijgen. „Je kunt zulke dingen dus doen, maar je doet ze alleen maar in crisisgevallen.” Klimaatverandering wordt door de politiek „blijkbaar nog niet zo gezien”.

Je gedrag op eigen kracht veranderen is erg moeilijk, zegt De Vries. Als een vliegticket naar Portugal nog steeds een stuk goedkoper is dan de trein is het voor mensen met weinig geld niet logisch voor die laatste optie te kiezen. Maar ook comfort speelt een rol: „Het is goedkoper om de verwarming uit te laten staan, maar dan heb je het koud.”

Ook meer geld leidt niet per se tot duurzamere keuzes, ziet de onderzoeker. De redenen daarvoor lopen uiteen en komen volgens haar neer op „interessante psychologische verschijnselen”. Als voorbeeld noemt ze dat mensen hun gedrag goedpraten. „Ze zeggen bijvoorbeeld: ik ga al elke dag op de fiets naar het werk, daarom mag ik eens per jaar naar Ibiza vliegen.”

Beslissingen kunnen ook nog verschillen per situatie, zoals een winkelier die thuis de verwarming op 18 graden zet, maar in zijn winkel wel de deur open laat om mensen naar binnen te lokken. „Als ondernemer moet je je zaak behouden. Dat is op dat moment belangrijker.”

Klimaatverandering is psychologisch dus een lastig onderwerp, ziet De Vries. „Er is niet één iemand verantwoordelijk, iedereen maakt keuzes: burgers met hun stemgedrag, politici en beleidsmakers, journalisten en onderzoekers.” Daarom is volgens haar een „systeemverandering” nodig als we de opwarming nog willen tegenhouden.