Asielzoeker met bekeringsverhaal krijgt minder vaak een verblijfsvergunning, zien advocaten
De IND weigert asielzoekers met een bekeringsverhaal vaker dan voorheen een vergunning, zeggen asieladvocaten. De oorzaak ligt volgens hen bij aangescherpt beleid en een gebrek aan kennis over bekering bij de immigratiedienst.
Asielzoekers die stellen bekeerd te zijn tot het christendom of afvallig zijn van de islam, krijgen sinds dit jaar minder snel een verblijfsvergunning dan voorheen. Asieladvocaten die gespecialiseerd zijn in bekeringszaken, zien dat asielverzoeken worden afgewezen die tot voor kort waarschijnlijk zouden zijn ingewilligd. Dat zeggen zij tegen het Nederlands Dagblad.
„Vóór de afgelopen maanden, had ik al twee jaar lang geen afwijzingen gehad op mijn zaken”, vertelt asieladvocaat Lineke Blijdorp. „Nu zie ik ineens dat er weer afwijzingen komen, bij cliënten van wie ik denk dat ze eerder wel een vergunning hadden gekregen.”
Asielzoekers die vluchten omdat ze zijn bekeerd –voornamelijk Iraniërs– kregen de afgelopen jaren vaak het voordeel van de twijfel van de IND. „Maar nu slaat de wijzer door naar de andere kant”, meent asieladvocaat Hans Eizenga. Hij heeft de laatste tijd meer „discussies” met de immigratiedienst over beslissingen die de dienst heeft genomen. „Dat had ik eerder minder.”
Originele documenten
De oorzaak is volgens de advocaten te vinden in een samenspel van twee factoren: een strengere beoordeling door de IND, in combinatie met een gebrek aan begrip van bekering en het christendom bij IND-medewerkers.
Sinds juli dit jaar hanteert de immigratiedienst een strenger beleid voor de beoordeling van asielverzoeken. Een onderdeel daarvan is dat asielzoekers hun asielverhaal steviger moeten onderbouwen met documenten. Het gaat daarbij om paspoorten en andere identiteitsbewijzen en om documenten die aantonen dat iemand gevaar loopt.
Die documenten moeten bovendien origineel zijn; kopieën tellen niet. De IND zegt dat kopieën wel worden meegewogen in de beoordeling, maar minder zwaar tellen „omdat we de echtheid niet kunnen controleren”.
Voor veel asielzoekers is dit een ingewikkelde opgave, aldus de advocaten. Het is vaak moeilijk om in thuislanden aan officiële documenten te komen, en het staat niet altijd zwart op wit dat mensen persoonlijk vervolgd worden.
Subjectief
Als een asielzoeker onvoldoende of onjuiste documenten heeft, gaat de IND over op een geloofwaardigheidstoets. Die toets bestond voorheen ook al, maar wordt sinds juli strikter toegepast: de asielzoeker moet aan alle vijf voorwaarden voldoen. Zo niet, dan is de kans groot dat de immigratiedienst het asielverzoek afwijst.
Om te slagen voor de toets, moet de asielzoeker onder meer een „oprechte inspanning” hebben getoond voor het onderbouwen van de aanvraag, alle relevante documenten hebben overgedragen, en binnen 48 uur na binnenkomst in Nederland de asielaanvraag hebben ingediend. Daarnaast moet de aanvrager „in grote lijnen als geloofwaardig worden beschouwd” en moet het asielverhaal „samenhangend en aannemelijk” zijn.
Bij veel van de aanvragen die nu worden afgewezen, geeft de IND als reden dat het asielverhaal als ongeloofwaardig wordt gezien, zien de advocaten. „Dit beleid biedt veel meer ruimte om asielverzoeken af te wijzen”, stelt Blijdorp. „De IND kan van elk onderdeel van het asielverhaal zeggen: dat vind ik niet geloofwaardig. En dat is heel subjectief.”
Weinig kennis
Bij bekeringszaken is die subjectiviteit extra problematisch, zeggen de advocaten. Zij stellen dat veel IND-medewerkers weinig weet hebben van het christendom en van het proces van bekering. En als medewerkers te weinig kennis van zaken hebben, zal een asielverhaal sneller worden ingeschat als ongeloofwaardig, en dus worden afgewezen.
„Als je met goed opgeleide mensen zou werken, zouden we deze afwijzingen niet hoeven zien”, stelt Blijdorp. „Dan kunnen IND’ers de zaken eruit vissen die niet deugen, maar zien ze ook welke wél geloofwaardig zijn.”
„Als je met goed opgeleide mensen zou werken, zouden we deze afwijzingen niet hoeven zien” - Asieladvocaat Lineke Blijdorp
Die gebrekkige deskundigheid heeft er volgens haar mee te maken dat de immigratiedienst de laatste jaren veel nieuwe en onervaren medewerkers heeft moeten aannemen om de hoge werkdruk bij de dienst te verlagen. Ook worden medewerkers volgens de advocaten niet goed opgeleid op het gebied van christendom en bekering.
Stichting Gave, die juridische ondersteuning biedt bij bekeringszaken, ziet in verslagen van de IND eveneens dat medewerkers niet goed raad weten met dit onderwerp. „Door politiek beleid is er onvoldoende ervaring bij de IND om op belangrijke punten door te vragen”, zegt juridisch medewerker Marnix Visscher. „En dat leidt sneller tot een afwijzing, want dan heeft iemand ”vaag verklaard”.”
Training
In een reactie zegt de IND te begrijpen dat asielzoekers hun verhaal niet altijd met bewijs kunnen onderbouwen. „Dit geldt zeker bij zaken over religieuze overtuigingen, die vaak ingewikkeld zijn. In zulke gevallen kijken we naar alle omstandigheden om te beoordelen of het verhaal geloofwaardig is.”
Ook zegt de dienst dat het aan de asielzoeker is om een bekering aannemelijk te maken. „De gesprekken worden zorgvuldig gevoerd aan de hand van de openbaar beschikbare werkinstructie voor bekering en afvalligheid. Medewerkers ontvangen hier specifieke training in, en ervaren bekeringscoördinatoren worden altijd betrokken bij deze complexe zaken.”
„Ervaren bekeringscoördinatoren worden altijd betrokken bij complexe zaken” - IND
