In totaal zijn er veertig van zulke stelsels. Begin vorig jaar wees de ILT al op tekortkomingen bij zes stelsels, nu heeft de inspectie de rest ook bekeken.

Hoe slecht het gesteld is, verschilt per certificeringsstelsel. De drie stelsels voor asbest, afgedankte elektronica en energielabels vallen in de hoogste risicocategorie. Dat betekent dat er „concrete signalen” zijn dat er onterecht certificaten zijn uitgedeeld, of dat de wet ondanks de certificaten kan worden overtreden.

Bij de andere stelsels zijn de problemen minder groot. Bij onder meer het transport van gevaarlijke stoffen en recycling van autowrakken heeft de inspectie „knelpunten” gevonden, maar geen aanwijzingen dat er onterecht certificaten zijn afgegeven. Er zijn ook stelsels die op Europees niveau geregeld zijn.

Toch zijn de conclusies „sowieso ernstig”, zegt een woordvoerder van de ILT. Bij de drie stelsels die het slechtst scoorden, zijn „de nodige stappen al gezet om tot verbetering te komen”.

„Het is voor het publieke belang noodzakelijk dat certificaten betrouwbaar zijn”, reageert minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) in een brief aan de Tweede Kamer. „De maatschappij moet ervan uit kunnen gaan dat deze stelsels de veiligheid en duurzaamheid van producten en diensten waarborgen.” Hij belooft samen met de ILT verbetering aan te moedigen.

Hoeveel het ministerie en de inspectie over de controle van de certificaten te zeggen hebben, verschilt per sector. Als het om energielabels gaat, ziet de ILT bijvoorbeeld een „prikkel” om gunstige labels af te geven. Het is „onduidelijk of er toezicht is op de juistheid” van de energielabels, maar de inspectie zegt daar zelf niet over te gaan.