De verwoestende overstromingen in Spanje zijn opnieuw een signaal dat klimaatverandering een steeds zwaarder stempel zal drukken op de Europese samenleving. Voorzorgsmaatregelen zijn bepaald geen overbodige luxe.
Het kolkende water, vorige week in de Spaanse regio Valencia, zal nog lang op het netvlies gebrand staan. Net zoals de stapels auto’s in de straten van de steden. Het dodental van de ramp staat al ver boven de 200. De zoektocht naar slachtoffers is nog steeds aan de gang.
Noodweer dat zulke haast apocalyptische vormen aanneemt, maakt een mens klein en stil. Het credo dat alles maakbaar is, verdwijnt voor even naar de achtergrond. Ontzag voor natuurkrachten is een christen, als het goed is, niet vreemd.
Alleen al dit jaar kregen Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië, Polen, Hongarije, Roemenië, Slowakije en Spanje te maken met hevige overstromingen
De catastrofe in Spanje staat niet op zichzelf. Het Rode Kruis spreekt voor 2024 al van een recordjaar voor natuurrampen. De hulporganisatie kwam wereldwijd tot nu toe rond de 80 keer in actie, vergeleken met respectievelijk 58 en 43 in de twee jaren ervoor.
Ook in Europa loopt de teller op. In Zuid-Europa ging vanwege de droogte in 2022 zo’n 900.000 hectare bos in vlammen op. Een jaar later verbrandde nog eens 500.000 hectare bos in Griekenland, Spanje, Portugal en Italië.
Alleen al dit jaar kregen Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië, Polen, Hongarije, Roemenië en Slowakije te maken met hevige overstromingen. Daarbij was er niet alleen sprake van grote financiële schade, maar lieten ook veel inwoners het leven. Spanje kan sinds vorige week aan dit rijtje worden toegevoegd. Dichter bij huis was daar Valkenburg in 2021, waar de rivier de Geul ver buiten de oevers trad na een paar dagen met veel regen.
Wetenschappers en andere experts zijn het erover eens dat de opwarming van de aarde de belangrijkste oorzaak is van de zware stormen, extreem droge en natte periodes en stortregens waarvan de afgelopen jaren steeds vaker sprake is. Langjarige metingen bevestigen die bevindingen.
Het is hard nodig dat Europa zich, meer dan tot nu toe het geval is, schrap zet voor de gevolgen van de klimaatverandering. Zo werden inwoners van de regio Valencia vorige week laat op de hoogte gebracht van het naderende noodweer. Zondag nog werd de Spaanse koning Felipe om die reden uitgejoeld en met modder bekogeld toen hij het rampgebied bezocht. Goed functionerende waarschuwingssystemen via de mobiele telefoon hebben de laatste jaren elders op de wereld veel slachtoffers voorkomen.
Ook met de inrichting van (landbouw)gebieden kan bovenmatige schade vaak worden voorkomen, zo stellen landschapsexperts. Het terugdringen van de uitstoot van CO2 behoort wat dat betreft ook prioriteit te behouden. Minder uitstoot van broeikasgassen betekent minder opwarming van de aarde.
Overbezorgd zijn is in de klimaatdiscussie geen goede eigenschap, wegkijken is het andere uiterste. De ramp in Spanje vraagt om verstandige besluiten.
