Alle „seksinrichtingen” moeten vanwege de coronacrisis de deuren sluiten. Die maatregel maakt minister Bruins (Medische Zorg) zondagmiddag om kwart over vijf bekend tijdens een live uitgezonden persconferentie. „Bijna al onze medewerkers keken ernaar”, zegt directeur Eva Wielenga van De Haven. Deze christelijke stichting is in Den Haag actief met veldwerk, maatschappelijk werk en een uitstapprogramma voor prostituees.

„We wisten dat het in deze tijd van het coronavirus gaat om een sector met kwetsbare vrouwen. De afgelopen weken verdienden ze bijzonder weinig. Maar de abrupte beslissing dat zondag om zes uur alle zaken moesten sluiten, verraste ons”, zegt Wielenga telefonisch vanuit huis. „Het was een drastische maatregel.”

Wielenga beseft meteen dat deze veel impact heeft op de „drie- tot vierduizend” prostituees in Den Haag en omstreken. Ze werken onder meer in twee Haagse prostitutiestraten, een twintigtal clubs elders in de stad en de illegale sector. Direct na de persconferentie vertrekken drie maatschappelijk werkers van De Haven naar de Haagse prostitutiebuurt. „Normaal werken we niet op zondag, maar we dachten: nu vraagt God van ons dat we erheen gaan. Als je van deze vrouwen houdt, moet je er voor hen zijn, juist in deze vreselijke tijd.”

Wat troffen uw medewerkers aan?

„Binnen een uur gingen alle rolluiken naar beneden. Het was een surrealistisch beeld. Veel vrouwen hadden net van de exploitanten gehoord dat de bordelen moesten sluiten. Sommigen waren compleet verbouwereerd, anderen in paniek: hoe moet ik mijn huur en mijn eten betalen? Zondagavond reden er tal van pooierbakken –heel dure auto’s– door de straten met mannen die vrouwen kwamen ophalen. Waar zij gebleven zijn, weet alleen God.”

Wat kon u voor de vrouwen betekenen?

„We hebben zo veel mogelijk contactgegevens verspreid, zodat ze ons kunnen bereiken. Ook hebben we in allerlei talen een sms gestuurd naar 850 vrouwen, onder meer in het illegale circuit, met wie we het afgelopen halfjaar contact hebben gehad: „We zijn er voor je.” Onze eerste zorg is dat we met hen in contact komen en blijven en dat we hun eerste noden lenigen.”

Om welke noden gaat het concreet?

„Hun inkomsten vallen ineens weg. Ze hebben vaak geen enkele buffer, omdat ze hun geld opsturen naar familie in bijvoorbeeld Colombia of Hongarije of onder dwang staan van pooiers. Velen hebben hun woninghuur voor maart betaald, maar hebben vanaf april een probleem. Ze zijn vaak zo arm dat ze bij de dag leven. Er zijn vrouwen in de seksindustrie die letterlijk hongerlijden. Als moeder raakt het mij als ik zie dat vrouwen totaal ontredderd zijn, geen voedsel kunnen kopen en soms hun kinderen niet meer te eten kunnen geven.”

Wat kan De Haven hun bieden?

„We richten ons als eerste op de vrouwen met broodnood, die vandaag en morgen eten nodig hebben, terwijl de Haagse voedselbanken fysiek zijn gesloten en geen nieuwe aanmeldingen aannemen. Dankzij onze christelijke achterban konden we samen met een welzijnsorganisatie regelen dat 36 personen, onder wie 9 kinderen, in grote nood de komende dagen diepvriesmaaltijden thuisbezorgd krijgen. Intussen zijn we met allerlei instanties in overleg over speciale regelingen voor deze groep. Het kost de gemeente tijd om die op te zetten, maar er wordt hard aan gewerkt.”

Welke hulp is op de langere termijn nodig?

„Ongeveer 75 vrouwen volgden bij ons al een intensief begeleidingstraject. Veertig van hen die nog niet waren gestopt, zeggen nu dat ze uit de prostitutie willen. Zij moeten een uitkering aanvragen en op zoek naar ander werk. Dat kost tijd en ze krijgen nog geen financieel voorschot. Daar werken we hard aan. De afgelopen dagen hebben zich bovendien 52 nieuwe cliënten gemeld –meer dan normaal in een jaar–, van wie we de hulpvragen nog niet volledig in beeld hebben. Dit aantal groeit met de dag.”

Hoe groot is het risico op terugkeer in de prostitutie als de coronacrisis voorbij is?

„Stoppen is vaak een lange weg. Het is belangrijk dat vrouwen rust krijgen om hun leven op orde te brengen. Daarbij kunnen wij hen begeleiden, bijvoorbeeld met leer-werktrajecten, stages of Nederlandse les. De kans bestaat dat vrouwen die onder dwang staan, straks teruggaan. Maar we hopen dat ze in deze crisissituatie gaan beseffen: er is een ander leven mogelijk. En dat ze de kansen die zich aandienen, aangrijpen. Als ze de komende maanden tot rust komen en goede begeleiding krijgen, verwacht ik dat een groot deel duurzaam zal stoppen.”