De ene na de andere telefoon verdwijnt achter de vergrendelde deurtjes. Tot het einde van de dag blijven de smartphones van studenten in de kluisjes. De Evangelische Hogeschool (EH) is daarmee een van de eerste schermvrije scholen.
Ze merkte het meteen aan het batterijverbruik. „Tijdens mijn vorige studie was m’n telefoon leeg toen ik thuiskwam. Nu nog voor 90 procent opgeladen”, vertelt Elizabeth Verkuil (21). Medestudent Reinier Kleiman (24) trof na een smartphoneloze dag 200 appjes, 12 Facebookupdates, 10 snaps en 3 Instagramberichten aan. Hoewel hij tot deze week altijd en overal bereikbaar was, mist hij de mobiel totaal niet. „Je communiceert veel meer met de mensen om je heen. De behoefte om te kijken verdwijnt zelfs”, verzekert hij.
Veel middelbare scholen verbieden mobieltjes tijdens de lessen. Soms moeten leerlingen ze aan het begin van de les inleveren. Op andere scholen mogen smartphones ook in de gangen en in pauzes niet gezien worden.
Sinds twee jaar zijn de collegezalen op de EH al schermvrij. Geen laptops, dat is al uniek in hogeschoolland. Nu kunnen studenten dus ook niet meer in de verleiding komen om tussendoor telefoonberichten te checken. „En daardoor afgeleid worden van waar het werkelijk om gaat op de EH”, zegt directeur Els van Dijk.
Ze zag het gebeuren: zodra studenten uit een college kwamen, deden ze een greep in hun broekzak. „Wat gebeurt er dan met alles wat ze gehoord hebben? Krijgen diepe gedachten wel ruimte en tijd om te resoneren in het hart?”
Van Dijk neemt het woord verbod bewust niet in de mond. „Ik heb de studenten verteld dat we hen graag willen leren kennen. Daar is rust, stilte en ontmoeting voor nodig.” De afwezigheid van bliepjes en piepjes is volgens haar goed voor „concentratie op de diepe waarheden die Gods Woord openbaart, zonder daarvan afgeleid te worden. Tijd voor doordenking daarvan. Stilte waarin het hart aangeraakt en aangesproken wordt.” Ook hoopt ze dat studenten zo leren dat niet alles hoeft in deze tijd van prestatiedruk. „Voor alles is een tijd, zegt de Bijbel. We moeten ons niet gek laten maken door alles wat op ons afkomt.” De EH wil een voorbeeld zijn voor andere scholen. „Ik hoop dat wij aan de wereld mogen laten zien dat het echt kan.”
Een alternatief voor de telefoon is er ook: alle studenten hebben een papieren Bijbel gekregen. Het dwarsliggerformaat van de Herziene Statenvertaling –gesponsord door uitgeverij Jongbloed– past precies in hun kluisje. Het idee is dat studenten de telefoon inruilen voor de Bijbel en die de hele dag met zich meedragen.
De naam ”dwarsligger” past goed bij de contrastgemeenschap die de EH wil zijn, legt Van Dijk uit. „We proberen niet mee te doen met wat iedereen doet en vindt. Maar tegen de stroom in zwemmen, om bij de Bron uit te komen.”
Van afkickverschijnselen zeggen studenten geen last te hebben. „Toen ik ervan hoorde, dacht ik wel: o nee, waar ben ik aan begonnen?” erkent Elizabeth. „Maar het voelt juist heel natuurlijk om je te richten op de mensen om je heen.” Thuis is ze niet eens extra lang online om alle berichten weg te werken. „Dat doe ik als ik onderweg ben in het ov.”
Job Logmans (17) was eerst sceptisch: „Hoe lang ga ik dit volhouden? vroeg ik me af. Maar het helpt dat je anderen ook niet ziet kijken.” En het geeft rust, zegt hij. „Al is het ook lastig als je bijvoorbeeld met vrienden wilt afspreken.” Het verbaast studenten hoe snel een mobielloze dag went. Ester van Twillert (17): „Ik leg m’n fietssleutel nu ook in de kluis. Anders ben ik bang dat mijn smartphone vergeet als ik naar huis ga.”
„Smartphone heeft ons in de greep”
Bestuurder Pieter Moens van de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs kan zich bij het initiatief van de EH „wel iets voorstellen. Het onderwerp heeft ook op onze scholen de aandacht. We moeten vooral werken aan de houding ten opzichte van smartphones, dat is vruchtbaarder dan verboden. Leer de kinderen hoe ze er verstandig en selectief mee omgaan. Dat geldt trouwens voor jong en oud: de smartphone heeft ons in z’n greep.”
