De Geluksatlas 2017 van Atlas voor Gemeenten werd gepresenteerd in het Atlas Theater in Emmen, nota bene de stad die de Atlas voor Gemeenten vorig jaar weer als meest onaantrekkelijke woonomgeving bestempelde.

Ede was een verrassende winnaar, zo bleek donderdag op straat in die gemeente. De plaats telt 115.000 inwoners, is stad en dorp tegelijk en mist een aansprekend centrum (in 1944 verwoestte de oorlog daarvan een deel en eind jaren zestig werd de rest afgebroken en gemoderniseerd).

Christelijke signatuur

Onderzoeker Gerard Marlet, econoom en directeur van Atlas voor Gemeenten in Nederland: „In Ede is een relatief groot aantal mensen dat werk heeft en gezond is. Daarnaast ervaren zij de woonomgeving als positief. Ede is een gemeente met een christelijke signatuur en dat is van belang”, zei hij donderdag op NPO Radio 1.

Joep Siepman kan zich goed voorstellen dat Ede in de Geluksatlas 2017 bij de steden op de eerste plaats staat. „Je woont hier in een geweldige omgeving. Alles is dichtbij, met de trein en met de auto. De wijken zijn redelijk ruim opgezet, er is een goed winkelaanbod, er is veel en diverse horeca. Men kent elkaar, maar er is geen benauwende controle.”

Formeel een dorp

Siepman werkt al sinds 35 jaar in de platenzaak Velvet Music, aan het Maandereind. Ook in Arnhem en andere plaatsen zijn er vestigingen. Zelf is hij Wageninger. „Wageningen heeft stadsrechten en via de universiteit een internationale uitstraling, maar Ede is niet minder stad.” Formeel is Ede een dorp. „Vooral Edenaren zelf doen moeilijk over het etiket dorp of stad. Zelf vind ik de veiligheid van belang. De escalatie in de wijk Veldhuizen, die vorig jaar zo in het nieuws was, geeft niet het juiste beeld van Ede.”

Theo Hofstede van boekhandel Het Paard van Troje in de Grotestraat, verwondert zich over de link die in het rapport van de Stichting Atlas voor Gemeenten gelegd wordt tussen het geloof en het geluk in Ede. „Misschien zijn christenen relatief gelukkig, maar dat betekent niet dat niet-gelovige mensen dat minder zouden zijn. Turkse moslims en boeddhisten kunnen hier ook happy zijn. Je zou dat soort stellingen beter moeten onderzoeken.”

Marlet noemde het donderdag voor de radio „een opvallend resultaat” van zijn onderzoek dat christenen zich relatief gelukkiger voelen dan niet-christenen.

Dat beeld geldt ook landelijk. Zowel rooms-katholieken als protestanten scoren 88 procent op de geluksschaal; onder moslims in Nederland is dat zo’n 10 procent lager; boeddhisten, hindoes en joden zitten ertussenin. Nederland als geheel scoort 87 procent op de schaal van geluk en staat daarmee zesde op de wereldranglijst.

Koopzondag

De gemeente Ede heeft na flinke discussies de mogelijkheid om winkels op zondag te openen; elke vierde zondag van de maand is koopzondag.

De koopzondag is voor sommigen het bewijs dat Ede toch echt een stad is. „Het rendeert niet echt, de koopzondag is vooral onduidelijk in Ede. Sommige winkels zijn open, andere dicht. De supermarkten profiteren redelijk, maar de loop zit er in het centrum niet echt in”, zegt iemand in de straatgesprekken die NPO Radio 1 donderdag in Ede hield.

De Atlas voor Gemeenten heeft voor het eerst het geluksgevoel per gemeente in kaart gebracht. Vanaf 2005 zijn er jaarlijks rapporten met een thema, maar die gingen vaak over woonomgevingsfactoren.

Nu mochten de inwoners van alle 398 gemeenten in Nederland een rapportcijfer geven aan hun leven. Het blijkt dat werk, gezondheid, vrienden en familie, veiligheid, rust en groen factoren zijn die het geluksgevoel sterk bepalen.

Dorpen gelukkiger

Uit het onderzoek bleek dat inwoners van dorpen zich nog gelukkiger voelen dan die van een stad. In Hellendoorn lag het percentage op 94, in Voorst op 93, in Ede op 89 en in Rotterdam, de meest ongelukkige stad, op 82.

Het onderzoek leverde ook onverwachte resultaten op. Mensen onder de 35 en boven de 66 zijn gelukkiger dan de middenmoot. Bezitters van eigen huizen zijn gelukkiger dan huurders.

Ook opvallend: matige drinkers en rokers zijn gelukkiger dan geheelonthouders of mensen die zwaar aan de genotmiddelen zijn.