WETENSCHAP

(Verschijnt elke dinsdag)

Onenigheid over ”de prijs der prijzen” In de natuurkunde is het de laatste dertig jaar een beetje tobben. Grote doorbraken kent het vakgebied in die periode niet en daarom hebben dit jaar twee Nederlandse onderzoekers de Nobelprijs voor natuurkunde in de wacht gesleept met werk dat ze bijna dertig jaar geleden verrichtten.

Natuurkunde en scheppingsgeloof Valt de natuurkundige kijk op de wereld te rijmen met de bijbelse visie op de natuur als een schepping van God? Waarschijnlijk niet voor wie denkt dat God door zijn handelen voortdurend natuurwetten doorbreekt.

't Hoofd breken over kleinste deeltjes Zo'n vier eeuwen voor de christelijke jaartelling veronderstelde de Griekse wijsgeer Democritus van Adbera dat alles om ons heen opgebouwd is uit deeltjes met een ongelooflijke hardheid.

De theorie van de Utrechtse Nobelprijswinnaars De theoretisch natuurkundigen prof. dr. Martinus J.G. Veltman en prof. dr. Gerard 't Hooft maakten in het begin van de jaren '70 jaren voorgoed een einde aan de onzekerheid rondom de theorie van de zwakke kracht.

CERN levert ook praktische toepassingen Het Europese laboratorium voor deeltjesfysica CERN in Genève is een stad op zich. De helft van alle deeltjesfysici ter wereld maakt gebruik van de diensten.

Deeltjesversnellers: reusachtige microscopen Met een elektronenmicroscoop kunnen vergrotingen oplopen tot 1 miljoen keer. Maar dat is nog niet voldoende om naar een enkel molecuul of een atoom te kijken.

Een schot hagel op 100 meter diepte Het Franse boertje dat zojuist z'n koeien gemolken heeft, beseft nauwelijks wat er zich onder zijn voeten afspeelt. Met bijna de lichtsnelheid trekken elektronen daar hun baantjes, in een onderaardse ring met een omtrek van 27 kilometer.

Pijnbank voor kleine deeltjes In de jacht naar nieuwe deeltjes is de LEP-versneller gedurende de afgelopen jaren stukje bij beetje opgevoerd. Nu is er geen ruimte meer onder het gaspedaal.

Een maand om af te koelen Volgens Nobelprijswinnaar 't Hooft moeten we er niet op rekenen dat de deeltjesfysica „directe toepassingen oplevert in de vorm van een superieure kwaliteit tandpasta.”

• Interessante websites