Pasen in quarantainetijd
Op de eerste paasdag zitten Jezus’ discipelen achter gesloten deuren; angstig en verslagen. Het beeld is ineens herkenbaar. Inmiddels leeft Nederland vier weken min of meer in quarantaine. Hoe viert de christelijke gemeente Pasen tijdens een intelligente lockdown?
Het beeld van dichte deuren vraagt om relativering. Vooralsnog kunnen de meeste mensen de straat op; in tegenstelling tot hen die ernstig ziek op de ic liggen. Met 1,5 meter afstand valt te leven, al voelt het vreemd als in een tegemoetkomende medemens ineens een potentieel gevaar schuilt.
Relativering past ook wat de zondagse erediensten betreft. Digitale kerkdiensten zijn geen vervanging voor de samenkomst van de gemeente. Tallozen zijn echter door ziekte op deze manier verbonden, soms al jarenlang. En wat te denken van vervolgde broeders en zusters die iedere zondag achter dichte deuren samenkomen?
Deze nuanceringen zijn niet bedoeld om de ernst van de situatie te verdoezelen. Achter gesloten deuren kan immers veel leed schuilgaan: verdriet om geliefden die inmiddels door het virus stierven; pijn om begrafenissen in besloten kring; angst dat corona kwetsbare geliefden treft; zorg of het bedrijf de economische crisis te boven komt; vrees wegens dreigende werkloosheid; en inderdaad: er is ook pijn omdat de kerkdeuren op zondag dicht zijn en voorlopig nog wel dicht zullen blijven.
Zolang mensen de erediensten echter op digitale manier kunnen meebeleven, zijn er ook nog veel zegeningen. Wellicht blijkt nu juist de zegen van de zondagse kerkdiensten. Gemopper op de kerkelijke gemeente en slordigheid in kerkgang moeten nu toch wel schuld worden.
Leegte
Toch valt niet alles te relativeren. Vooralsnog zit ook de christelijke gemeente achter dichte deuren, net als de discipelen lang geleden. In angst en vrees. Zelfs als er zegeningen te tellen zijn, voelt het ontheemd: Pasen in quarantaine. Misschien helpt het om die dichte deuren te benoemen. Hoe voelt het om op zondag achter gesloten deuren te zitten? Om de angst eerlijk uit te spreken. Angst om het virus, maar ook vrees voor de gevolgen ervan in kerk en samenleving. Om te zeggen dat digitale kerkdiensten de Woordbediening in de gemeente Gods niet kunnen vervangen. Om elkaar de vraag te stellen of onze lege kerkgebouwen soms een symbool zijn voor innerlijke leegte, omdat ook kerkmensen Jezus buiten de deur houden. Leegte die zich niet zomaar laat opvullen door af te stemmen op de online kerkdiensten van de eigen gemeente of van een favoriete predikant.
In elk geval hoeft de boodschap van de kerk in quarantainetijd niet te zijn dat we corona samen klein krijgen; evenmin dat we het kerkelijke leven ondanks alles toch wel voortzetten. In de verstrooiing van de huisgemeente blijkt immers juist hoe waar het woord van Christus is: u hebt kleine kracht (Openbaring 3:8). Maar als Jezus dit tegen Zijn gemeente in Filadelfia zegt, klinkt er meteen achteraan: toch hebt u Mijn Woord in acht genomen en Mijn Naam niet verloochend. Ze verwacht haar heil van haar Heiland. Al zijn de deuren gesloten; al lijkt het getuigenis in deze wereld te verstommen.
Blijdschap
Gesloten deuren op de paaszondag zijn veelzeggend; niet alleen omdat ze een teken zijn dat mensen niet over kerkdiensten beschikken. Ze zijn vooral veelbetekenend omdat juist het paasevangelie laat zien dat dichte deuren voor Jezus niet bestaan. Op de paasmorgen houdt de grafsteen Hem niet tegen. En op paasavond staat Hij ineens te midden van Zijn discipelen, al zijn de deuren gesloten. Vrede zij u, zegt Hij. Sjalom! De discipelen verblijdden zich toen zij de Heere zagen. Jezus’ aanwezigheid verdrijft de angst. Zijn vredegroet verandert verdriet in blijdschap.
Ook nu zijn dichte deuren voor Jezus geen verhindering. Dichte kerkdeuren niet, dichte huisdeuren niet, gesloten harten evenmin. Tegen Zijn gemeente in Filadelfia zegt Hij: Ik heb voor u een geopende deur gegeven en niemand kan die sluiten. Zo klinkt in de verkondiging van het paasevangelie Zijn stem. Vrede zij u!
Dichte deuren zijn uiteindelijk het probleem niet. Jezus komt er immers dwars doorheen. Evenmin is het beslissend of mensen achter die deuren op Hem zitten te wachten. Dat deden de discipelen ook niet. Ze waren in angst en verslagenheid bij elkaar. Het paasevangelie laat zien dat het heil juist van Gods kant komt; ongedacht en onverwacht.
Tevreden
De vraag is wel of mensen Zijn aanwezigheid opmerken. De digitale ommezwaai –veelal zelfs met beeld– brengt het Evangelie achter de deur. Hij kan echter ook een kerkelijke variatie zijn op de slogan dat we corona samen klein krijgen. Dan blijven kerkmensen tevreden, omdat de vertrouwde woorden toch nog klinken. Jezus wordt echter niet gemist en Zijn aanwezigheid niet opgemerkt.
Het paasevangelie verkondigt juist dat Christus Zijn verstrooide gemeente opzoekt. Achter gesloten deuren gebeuren wonderen als Jezus binnenkomt met Zijn vredegroet. Hij zoekt mensen op in hun ontreddering en schuld. Daarom viert de gemeente van Christus paasfeest, al domineren angst en dood het nieuws. Ze doet dit niet tegen beter weten in, maar omdat ze gelooft in haar levende Heiland, Die de dood overwon.
Christus weet Zijn gemeente te vinden. Zelfs als de kerkgebouwen deze paasdagen leeg zijn. Zo bezien is het te hopen dat Pasen 2020 voor christelijk Nederland een keerpunt is. Zonder Christus zijn betekent reddeloos verloren zijn. Maar waar Hij in het midden staat, verdwijnt de angst. Angst, dood en een coronavirus hebben het laatste woord niet. Want Jezus leeft.
Lofzang
Dit jaar viert de gemeente van Christus Pasen met online kerkdiensten; of door het houden van een huisdienst. Hopelijk met verlangen om de komst van Christus en Zijn woord van vrede. Intussen houdt de gemeente de lofzang gaande, ook met Pasen: U zij de glorie, opgestane Heer! Zou ik nog vrezen nu Hij eeuwig leeft? Die mij heeft genezen, Die mij vrede geeft.
Misschien kunnen de deuren toch even open, zodat het paasevangelie ook op straat te horen is.