Doe iets aan het mestoverschot en wij supporten je. Dat was de uitdaging die Jalila Essaïdi (37)enkele jaren geleden kreeg van de landbouworganisatie ZLTO en de provincie Noord-Brabant. Ze had toen net bedacht dat spinnenzijde goed bruikbaar is voor de productie van ”kogelwerende huid”. Tijdens het overleg om haar product aan de man te brengen, kwam het mestoverschot ter sprake. Daar zou eens iets aan gedaan moeten worden.

Jalila Essaïdi hield dat in gedachten, haalde een emmer mest bij een boer en sloeg aan het experimenteren. „De kunstenares in mij wilde vanille uit de mest vervaardigen, om zo te laten zien dat mest heel mooi en lekker kan zijn. De ondernemer in mij zag al snel dat er met de aanwezige cellulose in de mest veel interessantere dingen gedaan konden worden.”

Ze bestudeerde bestaande technologieën om de cellulose uit de mest te halen. Uiteindelijk lukte dat. En nu zijn de mogelijkheden eindeloos. Want cellulose is niet alleen de grondstof voor textiel, maar ook voor bioplastic, papier en karton. „Van mest kun je in principe dus zelfs luiers, legoblokjes en telefoonhoesjes fabriceren. Of zelfs een brug. Als je er maar genoeg van hebt.”

Zo ver is het nog niet. Het bedrijf Inspidere bv dat Jalila Essaïdi heeft opgezet, produceert nu nog op laboratoriumschaal. Haar droom is om binnen twee jaar een demofabriek neer te zetten om mest om te kunnen zetten in kleding. „Het is zo’n simpel idee dat ik niet goed begrijp dat het nog niet eerder is bedacht. Er zitten zo veel grondstoffen in mest; het is jammer om die zomaar weg te gooien.”

Goud

Het plan is dat boeren uiteindelijk hun mest aan de fabriek leveren. „Als ze letten op de voeding van hun koeien kan dat een mooie win-winsituatie opleveren. Vooral de vezels uit het gras in de mest zijn bruikbaar.”

Volgens Jalila Essaïdi hebben veehouders met de mest goud in handen. „Wij hebben in Nederland een mestoverschot, maar wereldwijd is mest schaars. Boeren moeten mest niet langer zien als kostenpost, maar juist als een manier om extra omzet te behalen. Dat is zeker mogelijk.”

Voor veehouders betekent de mogelijkheid om mest te hergebruiken een economische prikkel om hun manier van boeren duurzamer te maken. „Inspidere wil daarbij zorgen voor meer dierenwelzijn, een betere kwaliteit melk en een hoger rendement. Niet alleen de productie van nieuwe materialen zoals duurzaam textiel, maar ook de implementatie van deze mogelijkheden om tot een echt duurzame oplossing te komen, heeft mijn hart.”

Patent

De techniek om uit mest cellulose te maken, is innovatief en Inspidere heeft er dan ook patent op aangevraagd. Hoe het werkt? Simpel gezegd komt het erop neer dat je de natte mest en urine van de droge vezels scheidt. Van deze vezels wordt de cellulose gebruikt, afkomstig uit wat de koeien hebben gegeten, zoals gras.

Essaïdi: „Uit het natte deel haal je daarna chemicaliën waarmee je de cellulose omzet naar nieuwe materialen, zoals celluloseacetaat. Van het bioplastic kunnen we draden spinnen, waarmee je textiel kunt vervaardigen. Zo is het idee ontstaan om van koeienmest een jurk te maken.”

Luchtje

Er zijn inmiddels twaalf ‘mestjurken’ ontworpen. Ze werden tijdens de presentatie van Mestic vorig jaar geshowd. Het gaat om hagelwitte jurken, waarbij niets herinnert aan het bronmateriaal.

De kleding stinkt niet. „Mensen zijn natuurlijk bang dat er een luchtje aan de jurk zit, als ze horen dat die van koeienpoep is gemaakt. Maar als ze de kleding zien, zijn ze verrast over de mooie uitstraling. In het product is geen spoor van mest meer te bekennen. Het materiaal is soepel, mooi, voelt fijn aan en is superduurzaam. Het aantrekken van kleding uit koeienpoep is vooral een mentale barrière die naar mijn mening relatief makkelijk te doorbreken is. Een product als nylon vindt zijn oorsprong in ruwe olie, dat ook niet bepaald een smakelijk product is.”

Er is volgens Essaïdi veel interesse voor haar koeienpoepproject. Intussen zijn er meerdere aanbiedingen binnengekomen om met haar samen te werken. De partijen zijn divers, zelfs topman Tim Cook van computergigant Apple heeft interesse getoond.

Droom

Het ontwerpen van kleding uit koeienmest is voor Jalila Essaïdi meer dan een leuk project. Het is onderdeel van haar droom om de samenleving duurzamer te maken. „Ik droom van een samenleving die beseft dat het concept ”afval” door mensen bedacht is. De natuur kent namelijk geen afval, alles wordt (her)gebruikt. En dus kunnen ook wij mensen met trots kleding van mest dragen.”

Prijs

Jalilia Essaïdi is met haar project om kleding uit rundermest te halen, een van de winnaars van de H&M Global Change Award, die in mei werd uitgereikt. Ze won een prijs van 150.000 euro.

De Global Change Award is een initiatief van de H&M Foundation en daagt ontwikkelaars uit met ideeën te komen om de mode-industrie te verduurzamen.

Essaïdi is de enige Nederlandse die voor een deel van dit prijzengeld in aanmerking kwam.