Twee jonge vrouwen komen in 2009 via Refoweb in contact met V., een man van 46. Hij biedt ‘pastorale hulp’, die uitloopt op seksueel misbruik. Gert Janssen, mede-oprichter van het forum: „Maak gelijk melding als er iets niet klopt.”
Uit een uitvoerige reconstructie in het Nederlands Dagblad van zaterdag blijkt hoe V. zich met Bijbelteksten en ‘vrome’ taal op Refoweb presenteert als een betrouwbare man die bovendien gratis boekjes van de Engelse prediker C. H. Spurgeon aanbiedt. Hij legt contact met twee vrouwen van 22 en 20 jaar oud. De ene is in haar jeugd seksueel misbruikt, de andere heeft psychische problemen. Tijdens de ‘pastorale begeleiding’ worden al snel seksuele handelingen uitgevoerd.
V. is in die periode lid van de broederraad van gemeente De Schaapskooi in Hardinxveld-Giessendam. Hij werkt op een zorgboerderij in Werkendam. Als de zaak in 2011 aan het licht komt, moet V. de zorgboerderij binnen een week verlaten. Na zijn ontslag wordt hij in de kerk uitgesloten van officiële functies. V. doet publiekelijk schuldbelijdenis in de gemeente en blijft lid. Een van zijn slachtoffers vertrekt.
Sinds vorig jaar is V. lid van de oudstenraad van de Christengemeente Hardinxveld-Giessendam. Zijn verleden was op het moment van aanstelling bekend bij de andere oudsten van die gemeente. De raad wijst er op 11 juni in een verklaring aan het Nederlands Dagblad echter op dat V. is vrijgesproken door de rechter –omdat het seksuele contact begon voordat hij officieel hulpverlener werd op de zorgboerderij en de slachtoffers meerderjarig zijn– en schuldbelijdenis heeft gedaan.
Op 22 juni stuurt de raad een tweede reactie. „Nu (...) vragen wij ons als (toenmalige) oudsten af of we niet te snel tot de aanstelling van V. als oudste zijn overgegaan.” Ook blijkt: „V. trekt zijn conclusies en legt zijn taken als oudste neer.”
De secretaris van de oudstenraad bevestigde maandag dat V. geen lid meer is van de oudstenraad. In een reactie die de oudstenraad maandag toestuurde, stond dat „V. in samenspraak met de andere oudsten [heeft] besloten, in het belang van de gemeente en zijn gezin, zijn taak als oudste neer te leggen”. De huidige aanstellingsprocedure zal worden geëvalueerd.
Vreselijk
Toen bleek dat V. niet te vertrouwen was, is „onmiddellijk ingegrepen” door Refoweb, aldus mede-oprichter Gert Janssen maandag. „Ik heb geen woorden voor dit vreselijke verhaal.”
Het is niet te voorkomen dat mensen met kwade bedoelingen misbruik maken van fora, aldus Janssen. „Dat wordt versterkt doordat mensen een ”nickname” (pseudoniem) kunnen gebruiken.” Janssen onderstreept dat het van belang is dat mensen er bij de webbeheerder melding van maken als sprake is van ongewenst gedrag. „Dan kan iemand een contactverbod krijgen.”
Het is volgens Janssen een gegeven dat er online ‘roofdieren’ actief zijn, die misbruik kunnen maken van fora en sociale media. „Het lastige is dat het contact verder kan gaan dan het forum. Stel dat iemand een afspraak maakt via het forum, dan weten wij niet wat er verder gebeurt. Dat valt ook buiten onze verantwoordelijkheid. We roepen mensen er wel toe op om niet hun eigen telefoonnummer of mailadres te geven, maar het contact via ons te laten verlopen.”
Trend
Berna van der Zouwen, voorzitter van het Reformatorisch Meldpunt voor seksueel misbruik, stelde maandag dat het ook in reformatorische gemeenten voorkomt dat –„al dan niet bekende”– daders van seksueel misbruik deel uitmaken van een kerkenraad. „Vanuit het oogpunt van het slachtoffer is het extra moeilijk als een dader een gezaghebbende functie bekleedt. Er wordt vaak gesproken in termen van schuldbelijdenis en vergeving. Maar doorgaan alsof er niets is gebeurd, is niet de goede manier.”
Van der Zouwen vindt het belangrijk dat kerkenraden bij het benoemen van nieuwe leden de levenswandel van die personen grondig nagaan. „Voor het werken met jongeren is een Verklaring Omtrent Gedrag nodig. Eigenlijk zou iedere ambtsdrager zo’n VOG moeten hebben.”
Volgens Van der Zouwen is er „helaas” sprake is van een „trend in de huidige digitale samenleving”, waarbij mensen met verkeerde bedoelingen online op zoek gaan naar slachtoffers. „Via een forum, maar vaker nog via sociale media. Het is onvoorstelbaar hoe vaak meisjes via bijvoorbeeld Instagram berichtjes krijgen van mannen die met hen in contact willen komen. Wat dat betreft is een goede toerusting voor jongeren belangrijk.”
