Apostolischen geven fouten toe
Het Apostolisch Genootschap, een religieus-humanistische beweging, onderkent „de schaduwzijden van het eigen verleden en de impact van de ideologisch getoonzette opvoeding in de jaren zeventig en tachtig.”
Dat laat het genootschap maandag weten naar aanleiding van de dialooggesprekken die zij voerde met (ex-)leden over de negatieve effecten die zij hebben ervaren door hun (jeugd)lidmaatschap. Zeker 38 personen deden hier tot nu toe aan mee. Daarnaast zijn er nog ruim tachtig gesprekken en e-mailcontacten met (ex-)leden geweest.
Aanleiding voor de dialooggesprekken was de grote hoeveelheid reacties op sociale media na de publicatie van het boek Apostelkind van ex-lid Renske Doorenspleet in april van dit jaar. Doorenspleet verweeft in dit boek de geschiedenis van het genootschap, de rol van haar eigen familie daarin, met haar eigen herinneringen. Tientallen ex-leden gaven in de media zich in het boek te herkennen. Met name als het gaat om de gesloten, onveilige cultuur en de eis van onvoorwaardelijke overgave aan de apostel waardoor er weinig ruimte was om een eigen identiteit te ontwikkelen.
Op basis van de gevoerde dialoog zegt het Apostolisch Genootschap nu dat er in het verleden „te weinig aandacht was voor het individu, wat vooral jongeren belemmerde in hun ontwikkeling. Ook was er sprake van ‘kritiekloze volgzaamheid’ die van de leden werd gevraagd en was er te vaak een doofpot-oplossing voor menselijk leed; bij echtscheidingen of andere gezins- of maatschappelijke problemen. Dit was reden om in 2007 de geestelijke- en jeugdverzorging te professionaliseren met een duidelijk begrenzende gedragscode.”
Op de nieuwssite NieuwWij staan veel negatieve reacties te lezen op het persbericht. Veel ex-apostelkinderen zijn verontwaardigd, omdat het Apostolisch Genootschap de resultaten van de dialooggesprekken al heeft bekend gemaakt voordat er overleg met hen is geweest. Op de website van het genootschap staat dat de uitkomsten pas worden gedeeld na voorlegging aan de deelnemers.
Renske Doorenspleet zegt desgevraagd in een reactie: „Dit wekt de suggestie dat de uitkomsten van tevoren al vastlagen, althans voor het Apostolisch Genootschap, en daarom hoop ik op echt extern, onafhankelijk onderzoek waarbij de belangen van de ex-leden voorop staan. Maar er is duidelijk beweging bij het genootschap, en dat lijkt hoopgevend.”
Het Apostolische Genootschap kende lang een autoritaire, centralistische cultuur waarin de apostel (de geestelijk leidsman) centraal stond, schrijft de beweging. „Rond het jaar 2000 kwam er een einde aan de persoonsverheerlijking van de apostel en was er op alle fronten meer aandacht voor het individu. Intern werd daar veel over gecommuniceerd. Met ex-leden was hierover geen structurele dialoog.”
De oproep van het genootschap leverde ruim 120 reacties op van zowel leden als ex-leden. Eind augustus zullen de uitkomsten van de dialoogsessie worden gedeeld. Begin september staat nog een dialoogbijeenkomst gepland. Komend najaar verwacht de beweging een duidelijk beeld te hebben van de uitkomsten van het „reflectietraject” met de (oud)leden.