„Daar zijn we nu mee aan het sleutelen”, zegt Van der Wal over de criteria. Ze wil het anders doen dan Vlaanderen, dat ook met een stikstofprobleem kampt. Daar zijn specifiek bedrijven aangewezen. Het kabinet kiest in plaats daarvan voor bepaalde criteria, en wil geen lijsten van grootste vervuilers. „Ik vind dat niet zorgvuldig en menselijk”, aldus de bewindsvrouw.

Wat precies de criteria worden, is nu dus nog niet duidelijk. Hoe schadelijk de activiteiten van een bedrijf zijn, hangt namelijk niet alleen af van hoeveel stikstof er vrij komt, maar ook in hoeverre de stikstof neerslaat in kwetsbare natuurgebieden.

Piekbelasters kunnen worden uitgekocht voor een bedrag van „ruim boven de 100 procent” van de bedrijfswaarde. Die eenmalige regeling wordt tijdelijk aangeboden en is het meest financieel aantrekkelijke aanbod dat het kabinet zal doen, belooft Van der Wal. Als de vervuilende bedrijven die kans dus niet aangrijpen, zal er nooit meer een beter bod komen.

Voor deze regeling worden de Europese staatssteunregels „maximaal benut”, erkent Van der Wal. Zij wil het loket in april volgend jaar openen. Dan moet ook duidelijk worden of het inderdaad mag volgens de Europese regels. In het najaar moet blijken of deze regeling door genoeg boeren wordt aangegrepen. Anders volgen verplichtende maatregelen, die per januari 2024 moeten ingaan.

De Commissie buigt zich ook over de algemene stoppersregeling voor veehouderijen (dus niet piekbelasters). Om aan de Europese regels te voldoen, moet hierin een beroepsverbod worden gebouwd, zegt Van der Wal. Daarom wil ze ook een regeling aanbieden om boeren te helpen verhuizen naar plekken waar hun stikstof minder schadelijk is voor de omliggende natuur.