D66-minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) vindt het op zich „principieel wenselijk” dat het taalgebruik in het BW zo min mogelijk gendergerelateerd is, maar een volledige aanpassing „vergt een majeure wetgevingsoperatie”, schreef hij dinsdag in een brief aan de Tweede Kamer.

Op verzoek van zijn partij heeft Weerwind een inventarisatie gemaakt van genderspecifieke aanduidingen in het BW, waaronder het personen- en familierecht, en gekeken wat er nodig en mogelijk is om die te corrigeren. Volgens Weerwind gaat het alleen al bij Boek 1 BW om bijna de helft van het totale aantal artikelen die zouden moeten worden aangepast.

Dat is veel en bovendien is de aanpassing van artikelen niet zonder risico, aldus de minister. Zo zouden formuleringen taalkundig onjuist kunnen worden of kan er onduidelijkheid ontstaan. Volgens Weerwind leidt het huidige taalgebruik in de wet bovendien niet tot knelpunten of uitvoeringsproblemen in de praktijk. Tenzij uit de wet uitdrukkelijk anders volgt, passen rechters wetten toe op personen, ongeacht het geslacht”, schrijft hij.

„Alles afwegend en gelet op de schaarse wetgevingscapaciteit” wil Weerwind daarom nu geen grootscheepse operatie om het taalgebruik volledig genderneutraal aan te passen. Er komt bijvoorbeeld geen aanpassing van mannelijke voornaamwoorden (‘hij’, ‘hem’, ‘zijn’) in het BW op plaatsen waar wordt verwezen naar bijvoorbeeld rechters of andere personen met een bepaald beroep.
Nieuwe wetten moeten wat Weerwind betreft echter wel altijd genderneutraal worden geformuleerd. Ook ziet hij mogelijkheden voor enkele tussentijdse aanpassingen. Zo is hij van plan om termen met een mannelijke bijklank „in louter technische zin aan te passen”. Het gaat dan bijvoorbeeld om aanduidingen als raadsheer-commissaris, voorman of scheidsman. Dit soort termen kan volgens hem eenvoudig worden vervangen door een neutraal alternatief. De aanpassing kan worden geregeld via een verzamelwet, waarin meerdere regelingen in één keer worden aangepast.

Dat het afstemmingsrecht onderscheid maakt tussen vader of moeder zijn, is volgens Weerwind een bewuste keus. Hij vindt het dan ook „niet wenselijk en niet-proportioneel” om die termen te vervangen door een aanduiding als ouder. De enige uitzondering die hij wil maken, betreft transmannen die een kind krijgen. Zij mogen van hem in de geboorteakte van het kind worden aangeduid als „ouder uit wie het kind is geboren.” De aanpassing van het Besluit Burgerlijke Stand 1994 die daarvoor nodig is, heeft Weerwind al in gang gezet.

Een soortgelijke aanpassing volgt opnieuw als de Tweede Kamer te zijner tijd besluit om ook de non-binaire geslachtsregistratie, beter bekend als de ”x” in het paspoort, mogelijk te maken. Ook dan moet kiezen voor een andere term dan moeder of vader op de geboorteakte mogelijk zijn, stelt Weerwind.

Leedvermaak

VVD en ChristenUnie reageerden dinsdag met nauwelijks verholen leedvermaak op Weerwinds plan. „Prioriteit in deze tijd…”, schreef CU-Kamerlid Bikker spottend op haar Twitterpagina. VVD’er Ellian vulde met een digitale knipoog aan: „Laat ik het voorzichtig formuleren. Je zou kunnen denken dat andere zaken nu belangrijker zijn zoals zorgen dat strafzaken niet onnodig geseponeerd worden en het veilig opsluiten van criminelen.” CDA’er Boswijk twitterde een zich schamende emoticon.