Deze wet, ook wel dwangwet genoemd, zorgt ervoor dat gemeenten desnoods verplicht worden asielzoekers op te nemen. Dit ligt zeer gevoelig bij de liberalen. Zij overlegden dinsdag urenlang over de wet van hun eigen staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel).

Rutte sprak met de VVD-fractie vooral over de instroom, zei hij na zijn vertrek uit de vergadering. De Kamerleden spraken onderling nog door. Ze willen „breed kijken” naar het asieldossier, maar Rutte wilde na afloop niet zeggen hoe het kabinet de instroom precies gaat beperken.

Ook Hermans liet daar na afloop van de fractievergadering niets over los. De toezegging van Rutte aan de fractie dat hij zich hard gaat maken voor beperking van de instroom heeft de fractie voldoende vertrouwen gegeven om met de spreidingswet in te stemmen, zei Hermans. Er is geen harde deadline aan Rutte gegeven om met een plan voor instroombeperking te komen, maar „mijn geduld is niet eindeloos”, zei ze. Haar eigen positie staat volgens Hermans niet ter discussie.”Ik voel volle steun van de fractie.”

De fractieleden wilden na afloop van de vergadering de pers niet te woord staan. Later deed VVD-asielwoordvoerder Ruben Brekelmans dat wel, maar zei niets anders dan zijn fractievoorzitter.

De VVD-fractievoorzitter benadrukt dat de fractie van meet af aan voor het principe van de spreidingswet was. „Want in de kern gaat die spreidingswet over het eerlijk verdelen van asielzoekers over Nederland.” De wet is „slechts een onderdeel” van het migratie- en asielbeleid, waarover in zowel het coalitieakkoord als de asieldeal van eind augustus afspraken zijn gemaakt, zei ze verder. Een onderdeel daarvan is een tijdelijke stop op nareizigers. „Het is een heel pakket van maatregelen waar wij het over gehad hebben en dat alles bij elkaar geeft het vertrouwen.”

Het is niet duidelijk hoe die spreidingswet eruit ziet en daarmee waarmee de fractie heeft ingestemd. Ook daar wil Hermans niets over zeggen, evenmin of de fractieleden unaniem waren in hun uiteindelijke steun voor de wet. Op het VVD-congres van 19 november gaat Hermans in gesprek met de VVD-leden.

De woordvoerder van Van der Burg kan nog niets zeggen over de inhoud van het wetsvoorstel en de planning voor de parlementaire behandeling ervan. De staatssecretaris wil dat de wet op 1 januari van kracht wordt. Het is niet duidelijk of dat gehaald kan worden.

Met het akkoord van de liberalen is een vertrouwenscrisis in de coalitie afgewend. Partijleider Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zei dinsdag dat de coalitie „echt een probleem” zou hebben als de VVD-fractie zich zou blijven verzetten.