”Financiële vraag of uitdaging? Bel gratis en anoniem met de budgethulplijn!” De poster die hangt op diverse locaties van PreZero –met het hoofdkantoor in Arnhem– moet de drempel naar de budgetcoach zo laag mogelijk maken, zegt Maarten Bouma, een van de managers personeelszaken. „Daarom hebben we bijvoorbeeld ook posters op de toiletten hangen. Daar kan iedereen een foto maken van de poster of het telefoonnummer dat erop staat opslaan zonder dat iemand anders dat hoeft te zien.”

Om de privacy van medewerkers te waarborgen, geeft het bedrijf werknemers in eerste instantie de gelegenheid geeft anoniem naar een budgetcoach te stappen. „Tijdens de eerste stappen hoeft het personeelslid zijn leidinggevende nog niets te vertellen”, zegt Bouma.

De budgetcoach gaat thuis langs bij een werknemer voor de intake. „Maar als personeelsleden meer hulp nodig hebben, willen we wel graag dat de werknemer zijn chef op de hoogte stelt. We hopen dat die stap dan kleiner is, omdat hij al hulp heeft geaccepteerd. Als iemand met zijn problemen uit de anonimiteit treedt, kan een leidinggevende een vinger aan de pols houden door te vragen hoe het gaat en of er hulp nodig is. Dat verlaagt als het goed is de drempel om voor een volgende keer hulp te vragen, mocht dat nodig zijn.”

Thuissituatie

Het bedrijf besloot een budgetcoach in te schakelen toen in 2021 bleek dat steeds meer medewerkers te maken kregen met „financiële uitdagingen” zoals loonbeslagen. Dan legt een schuldeiser beslag op een deel van het salaris. Het is belangrijk dat de leidinggevenden dat signaleren, zegt Bouma, want op de werkvloer is armoede volgens hem slecht zichtbaar. „Armoede heeft de meeste gevolgen in de
thuissituatie.”

Dat betekent niet dat het onmogelijk is om als werkgever geldproblemen te signaleren. Er kunnen op de werkvloer wel degelijk aanwijzingen zijn van financiële problemen bij werknemers, zegt Daniël de Kievid. Hij is oprichter en eigenaar van de door PreZero ingeschakelde Budgetcoach Groep in Rotterdam. „Denk aan een werknemer die niet meer naar kantoor komt vanwege de brandstofkosten, of een personeelslid dat geen geld meer geeft voor een verjaardagspot voor zijn collega’s.”

Wanneer bedrijven via de Budgetcoach Groep een coach inschakelen, gaat die eerst kijken met welke uitdagingen het personeel heeft te kampen. De Kievid: „Dat kan verschillen per branche, leeftijd en inkomen. Zo kijken we bij een schoonmaakbedrijf met werknemers welke toeslagen ze kunnen aanvragen. Maar met jongeren met relatief hoge inkomens nemen we al hun abonnementen onder de loep.”

Bij de intake komen ook eventuele schulden aan de orde. „Ook toetsen we hoe vaardig iemand is op het internet en met de Nederlandse taal”, licht De Kievid toe. „Soms ligt daar een van de oorzaken van het probleem. Alle informatie uit de eerste sessie gebruiken we vervolgens voor een plan waarin we beschrijven hoe we de situatie gaan aanpakken. We proberen mensen zelfstandig hun financiën te laten beheren. Lukt dit niet, dan begeleiden we ze onder meer naar de gemeentelijke schuldhulpverlening of naar een bewindvoerder.”

PreZero was met het inschakelen van een budgetcoachbedrijf in 2021 de huidige aanvraagpiek voor, zegt De Kievid. „Het aantal aanvragen van bedrijven liep op in aanloop naar Prinsjesdag 2022, merkten we. Toen meldden veel media dat ook mensen met een modaal of dubbelmodaal inkomen het mogelijk moeilijk zouden gaan krijgen. Daardoor gingen veel werkgevers zich zorgen maken over de financiële situatie van hun personeelsleden. We krijgen nu drie tot vijf aanvragen per dag. Voorheen haalden we dat soms niet eens in een week.”

Tegelijkertijd maken veel mensen tot nu toe nog nauwelijks gebruik van de diensten die hun baas via een extern bedrijf aanbiedt. „Bij onze klanten zien we nog geen opvallende of heel sterke stijging van het aantal hulpvragen”, zegt de budgetcoach.

Stelen

Bouma van PreZero noemt diverse redenen om personeelsleden de diensten van een budgetcoach aan te bieden. „Het is voor ons een onderdeel van goed werkgeverschap. Door goed te zorgen voor onze medewerkers hopen we ze voor onze organisatie te behouden. Bovendien hebben financiële problemen invloed op het werk: het zorgt bijvoorbeeld voor meer stress en een hogere kans op ziekmeldingen. Dat willen we voorkomen.”

Als werknemers in de rode cijfers zitten, heeft dat ook gevolgen voor hun werkgever. De Kievid: „Het risico is dat personeel kan gaan stelen. Los daarvan kunnen werknemers met geldproblemen hun baas 13.000 euro per jaar kosten.” Dat bleek uit onderzoek van het Nibud in 2017. Loonbeslag, ziekteverzuim en verlies van productiviteit laten de kosten hoog oplopen.

Als bedrijven niet bijspringen, bestaat het risico dat personeelsleden tussen wal en schip vallen, zegt De Kievid. „Bij veel gemeenten kun je pas terecht als je een schuld hebt, niet als die dreigt te ontstaan. Bij een budgetcoach kan dat wel. Daarbij komt dat veel mensen liever niet naar de lokale overheid gaan. Ze zijn bang dat ze dan met iemand over hun schuld praten die ze in het weekend weer tegenkomen op het voetbalveld. Bij een budgetcoach is de anonimiteit beter gewaarborgd.”