Deze maand ontvingen regeringscommissaris Mariëtte Hamer en minister Dennis Wiersma het ”Manifest voor betere seksuele vorming”. Naar aanleiding hiervan benadrukte Niek Bakker (RD 10-10) het belang van seksuele voorlichting. Tegelijk zag hij dwingende trekken in het manifest, dat slechts ruimte laat voor één visie op seksualiteit. De VGS deelt die zorg.

Het manifest roept op om „relaties, (online) seksualiteit, seksuele, gender- en seksediversiteit en seksuele weerbaarheid concreet uit te werken in de kerndoelen.” Deze kerndoelen (56 voor primair onderwijs en 58 voor onderbouw voortgezet onderwijs) dienen als een globale beschrijving van de onderwijsinhoud. Volgens Rutgers moet verankerd worden dat „alle scholen een positieve, niet onderhandelbare sociale norm bijbrengen, uitdragen en handhaven volgens welke iedereen wordt geaccepteerd.” Bakker vreest voor „een dwingende trek, die doet vermoeden dat onder ”acceptatie” veel meer wordt verstaan dan alleen het garanderen van sociale veiligheid.”

Rutgers neemt naar eigen zeggen seksueel plezier als uitgangspunt. Dit terwijl seksualiteit in de Bijbel allereerst wordt geplaatst binnen de geborgenheid van het huwelijk. We denken dat scholen prima uit de voeten kunnen met de huidige kerndoelen. Deze sluiten aan bij de vrijheid van onderwijs. De overheid bepaalt waar scholen aandacht aan moeten geven; scholen hebben de ruimte dit in te vullen vanuit hun eigen identiteit. Zo kunnen ze lesmethoden kiezen met aandacht voor wat de Bijbel zegt over relaties en gezin en hoe de samenleving daarover praat.

Lesmethoden

Wat betreft die methoden roept het manifest op om in te zetten op „inclusieve sociale normen”, door van „inclusieve lesmethoden” gebruik te maken. Maar wat is een inclusieve methode en wie bepaalt dat? De VGS bepleit hier het behoud van de vrijheid om gebruik te maken van methoden die aansluiten bij de eigen identiteit. Dan kan iedere school een methode kiezen die aansluit bij de eigen overtuiging en dus geloofwaardig onderwijs bieden. We roepen scholen dan ook op om vrijmoedig en met overtuiging te kiezen voor methoden die aansluiten bij de Bijbelse boodschap rond seksualiteit en relaties. In lijn met de identiteit, maar ook in lijn met de opvoeding thuis. Het primaat van de seksuele opvoeding ligt immers in het gezin.

Toetsing sociale veiligheid

Rond sociale veiligheid klinkt in het manifest een oproep tot het „verbeteren” van de kwaliteit van de toetsingsinstrumenten. Verbeteren betekent volgens Rutgers het expliciet toevoegen van „vragen over relaties, respectvolle omgang met seksualiteit, weerbaarheid, seksuele, gender- en seksediversiteit, preventie van soa, hiv en onbedoelde zwangerschappen.” De VGS wijst erop dat sociale veiligheid en het welbevinden van leerlingen zoveel meer inhouden dan aandacht voor seksualiteit en seksuele diversiteit. De Inspectie noemt in dit kader aandacht voor pesten, agressie en geweld. Maar ook de gevolgen van (vecht)scheidingen voor kinderen moeten we niet onderschatten.

Goede seksuele voorlichting en vorming zijn overduidelijk nodig… Alleen al vanwege de massale beschikbaarheid van porno, de opkomst van sociale media en de toenemende aandacht voor machtsmisbruik in kerk en wereld, zoals Bakker terecht stelt.

De VGS herkent zich niet in de observatie van Rutgers dat lessen seksuele voorlichting veelal onder de maat zijn en leiden tot ontevredenheid onder docenten. Op de VGS-scholen is er goede aandacht voor seksuele vorming. In lessen sociale veiligheid en diversiteit is er expliciet aandacht voor gender en homoseksualiteit. Het blijft niet beperkt tot de biologieles; deze thema’s komen ook aan de orde bij burgerschapsonderwijs. Dat wil de VGS graag blijven doen, maar dan wel op een Bijbels onderbouwde manier die aansluit bij de (seksuele) opvoeding thuis en in de kerk.

De auteurs zijn respectievelijk bestuurder en beleidsadviseur sociale veiligheid bij de VGS.