Luisteren, lezen en kijken tegen Jodenhaat
De Joodse cultuur en traditie zijn in Nederland te onbekend. Dat werkt antisemitisme in de hand, stelde Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding kortgeleden in het Reformatorisch Dagblad.
Volgens Verdoner zou het goed zijn als er meer bekendheid komt met het Joodse leven. Dat kan volgens hem helpen bij het „de kop indrukken” van antisemitisme. Maar hoe raak je meer bekend met het Joodse leven, de cultuur, het Joodse geloof en alles wat daarmee samenhangt? Op deze pagina’s een top 10 als aanzet hiertoe. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan bekende en minder bekende plaatsen als Kamp Westerbork en de synagoge van Elburg. Leer Hebreeuws, luister naar een podcast of lees een boek.
In vier synagogen in hartje Amsterdam is het Joods Historisch Museum gevestigd. Het museum, in de voormalige Jodenbuurt, gaat diep in op verschillende aspecten van het Jodendom. In de Grote Synagoge kom je alles te weten over de Joodse godsdienst de Joodse gebruiken. Op de galerijen is een tentoonstelling over Joods leven tussen 1600 en 1900 in de hoofdstad en de verschillen tussen de Sefardische Joden, afkomstig uit Spanje en Portugal en de Asjkenazische Joden uit Midden- en Oost-Europa. Een ticket voor het Joods Historisch Museum geeft tevens toegang tot de Portugese synagoge, die nog steeds in gebruik is bij de Portugees-Israëlietische gemeente.
https://jck.nl/nl/locatie/joods-historisch-museum
In de oude synagoge van het vestingstadje Elburg kun je als bezoeker terecht voor de Joodse geschiedenis die op een „dynamische, onorthodoxe, boeiende en eigenzinnige wijze” wordt gepresenteerd. In de sjoel (het woord komt uit het Jiddisj en is afgeleid van het Duitse woord Schule, dat school betekent) staat een maquette van de synagoge. In negen videoboodschappen vertelt rabbijn Binyomin Jacobs over het interieur, de gebruiken en de rituelen die bij de synagoge horen. In de kinderhoek kunnen kinderen oefenen met het schrijven van hun naam in Hebreeuwse letters.
Nederland telt ruim 102.000 slachtoffers van de Holocaust. Na driekwart eeuw hebben deze slachtoffers een eigen monument gekregen in Amsterdam. Op het monument staan alle namen van de Joden, Sinti en Roma die uit Nederland zijn gedeporteerd. Ook de namen van gedeporteerde Nederlandse Joden uit andere landen hebben een plek op het monument gekregen, evenals degenen die tijdens transporten of dodenmarsen het leven lieten. Rabbijn Binyomin Jakobs over het namenmonument: „Het monument staat er ook en valt niet weg te krijgen waardoor de ontkenning van wat heeft plaatsgevonden en het negeren niet aan de orde is.”
https://www.holocaustnamenmonument.nl
Herinneringscentrum Kamp Westerbork in Drenthe is gevestigd op de plaats vanwaar meer dan 100.000 Joden, Sinti en Roma werden gedeporteerd naar de kampen. In de missie omschrijft men het als „een plek van herinnering, educatie en reflectie.” Minder bekend is dat het kamp na de oorlog diende als interneringskamp voor NSB’ers en SS’ers. In de jaren tussen 1950 en 1971 deed het kamp, omgedoopt tot ”Woonoord Schattenberg”, dienst als opvangplaats voor duizenden Molukkers. Kampoverlevende Ralph Prins ontwierp het Nationaal Monument Westerbork, een negentig meter lange rails die omhoog krult, als uitdrukking van wanhoop.
Liever luisteren dan eropuit gaan of een boek lezen? Luister een podcast. Ook over Israël zijn die er. Waarom zou je eigenlijk de Holocaust nog herdenken? Wat zijn de do’s en don’ts in gesprekken over Israël en wat zijn de misverstanden over Israëlliefde van christenen? In een podcastserie spreekt Paola Veenendaal, hoofdredacteur bij Israelity, met gasten als Sara van Oordt van Christenen voor Israël over pittige en luchtige thema’s die te maken hebben met Israël, de Holocaust en het land Israël. Luister de podcast op de site van Israelity of via Spotify.
https://isreality.nl/category/podcast
Het blad ”Israël Today” en de gelijknamige website steken in op „eerlijke en evenwichtige berichtgeving over en vanuit Israël.” Het Israëlische blad brengt, naar eigen zeggen, het nieuws uit Israël vanuit een objectief en Bijbels perspectief. Het blad neemt stevig stelling tegen antisemitisme en de eenzijdigheid die men vaak bespeurt in media ten aanzien van Israël. Zo’n dertig redacteuren in Israël maken het blad – dat uitkomt in ruim tachtig landen. Iedere maand verschijnt Israël Today in het Engels, Duits, Japans, Koreaans en Nederlands.
Ds. W. Silfhout, jarenlang tweede voorzitter van het Deputaatschap voor Israël van de Gereformeerde Gemeenten, schreef het boek ”De Joodse Wereld”. Het doel van het boek is om de lezer in staat te stellen zich enigszins een beeld te vormen van het Joodse leven in zijn vele schakeringen en dat in relatie te brengen met het christelijk geloof. De auteur wil op die manier het verstaan van de Bijbel als het Woord van God bevorderen, zo stelt de emeritus predikant zelf in de inleiding. Het boek, een uitgave van De Banier, biedt een gedegen inleiding in de Joodse geschiedenis, de feesten, de godsdienstige gebruiken en de verschillen en overeenkomsten tussen Jodendom en christendom.
https://www.debanier.nl/de-joodse-wereld
Liever zelf aan de slag? Leer Bijbels Hebreeuws. Onder leiding van dr. A. Vrolijk leer je de basisbeginselen van de taal waarin een groot deel van de Bijbel geschreven is. De auteur, met ruime ervaring in het onderwijs als docent Bijbels Hebreeuws en Oude Testament, schreef zelf een grammaticaboek. „De grammatica van het Bijbels Hebreeuws wordt in dit boek zo eenvoudig mogelijk beschreven en uitgelegd. Hierbij worden veel voorbeelden geboden om de stof te verduidelijken, zodat men al snel kennismaakt met de Hebreeuwse Bijbeltekst.” Naast het Hebreeuws leert de cursist ook veel over het Ivriet, de Hebreeuwse cultuur en de geschiedenis van het Jodendom.
https://www.leerbijbelshebreeuws.nl
In museum ANNO in Zwolle loopt een tentoonstelling over 300 jaar Joods leven in Zwolle. Tot de Tweede Wereldoorlog kende de stad een bruisend Joods leven. De synagoge bediende maar liefst 750 Joden. De winkels in de stad hadden Joodse namen als Davids, Godschalk, Spanjar en Stibbe. Museum ANNO toont de bloei van het Joodse leven aan de hand van vier beroemde Joodse Zwollenaren: wetenschapper Izaac van Deen, natuurbeschermer Eli Heimans, socialist Louis Cohen en onderneemster Fiene Marcus. De tentoonstelling is nog tot 31 oktober te bekijken.
Veruit de meest indrukwekkende wijze om met het Joodse leven, de taal en cultuur in contact te komen, is een reis naar Israël. Doorkruis het land, van de bronnen van de Jordaan in het noorden tot de woestijn in het zuiden. Vaar op het Meer van Galilea, sta boven op de vesting Masada en wandel door de smalle straatje van de Oude Stad Jeruzalem. Ga in gesprek met de bewoners van het land over het Joodse geloof, over antisemitisme en over de God van Abraham, Izak en Jacob. En bezoek misschien wel het indrukwekkendste museum van de wereld: Yad Vashem in Jeruzalem.
