„Gemiddeld zijn we nu 25 procent meer geld kwijt aan gas en elektra dan vorig jaar”. Aan het woord is Raymond Spijkerman, zwembadmanager bij Stichting Zwembaden Zwartewaterland (SZZ). De organisatie bezit een openluchtbad in Hasselt en twee overdekte zwembaden in Zwartsluis en Genemuiden.

Het energiecontract dat de stichting heeft, bestaat uit een vast en een variabel deel. „Het variabele deel is kleiner, maar als de gasprijs hard stijgt, hakt dat er bij ons toch flink in”, vertelt Spijkerman. Hij verwacht dat de energiekosten voor 2023 met zo’n 45 procent zullen stijgen.

Zo’n 1500 kuub gas verbruikt een zwembad per week. In de winter loopt dat volgens Spijkerman op naar ongeveer 2000 kuub. Om gas te besparen, sluit het openluchtzwembad in Hasselt vanaf deze vrijdag haar deuren. „Sinds coronatijd konden zwemmers ook ’s winters van het openluchtbad gebruikmaken. Met de huidige gasprijzen is dat echter onhaalbaar.”

Spijkerman noemt de sluiting een logische keuze. „De kosten wegen niet meer op tegen de baten. Het was een relatief klein groepje zwemmers dat na de zomer bleef komen. De impact van de beslissing valt dus wel mee.”

Toegangsprijs

De andere twee zwembaden bezorgen de zwembadmanager wel hoofdbrekens. Hij móet maatregelen nemen. De rekening van de gasprijs wil Spijkerman echter niet direct bij de consument neerleggen. Die heeft het volgens hem op dit moment „al lastig genoeg.” Het verhogen van de toegangsprijs ziet de bestuurder dan ook niet zitten.

Het verlagen van de watertemperatuur of het uitzetten van douches dan? „Als we de temperatuur verlagen, kunnen er scheuren ontstaan in de zwembak. Daarnaast is het voor ouderen, gehandicapten en kinderen niet fijn als het water te koud is.” Het uitzetten van douches doet de beheerder liever niet: „Er zijn mensen die speciaal in het zwembad douchen om thuis energiekosten te besparen.”

Spijkerman wacht dan ook met smart op steun uit Den Haag. „Door corona liepen we veel inkomsten mis en nu hebben we dit. Eigenlijk hobbelen we al drie jaar achter de feiten aan. Als we geen financiële compensatie krijgen, komt er een moment waarop we ook de deuren van onze overdekte baden moeten sluiten.”

Lobby

De zwembadmanager weet dat hij scherp moet kijken naar het energieverbruik. „Met alleen extra geld komen we er niet. We moeten het met z’n allen doen. Hoelang laten we bijvoorbeeld het licht aan? En springen alle douches tegelijk aan of alleen degene waar iemand onderstaat? Met dat soort vragen houden we ons nu bezig.”

Wat betreft steun uit Den Haag gloort er hoop voor Spijkerman. De Tweede Kamer heeft goedkeuring gegeven aan de zogenoemde Tegemoetkoming Energiekosten (TEK). De regeling biedt bedrijven die veel energie verbruiken compensatie voor de gestegen gasprijzen.

Dat is mede te danken aan de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB). De bond lobbyde samen met diverse werkgeversorganisaties in Den Haag om financiële steun voor de noodlijdende zwembaden. Volgens Carlijn Hofland, woordvoerder van de KNZB, is compensatie dichtbij, maar nog niet helemaal zeker. „We zijn blij dat het nu op de agenda staat in Den Haag. Maar we weten nog niet of en hoe de zwembaden de financiële tegemoetkoming ontvangen. Daarom blijven we ons inzetten.”

Dat de strijd nog niet gestreden is, bleek donderdagavond. Na overleg tussen sportverenigingen en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werd bekend dat er nog geen concrete maatregelen afgesproken zijn en zwembaden vooralsnog geen uitzicht hebben op verlichting van de hoge energielasten.

Baby’s

Hofland noemt het „heel belangrijk” dat zwembaden open kunnen blijven. „Van baby’s tot bejaarden, iedereen kan er terecht.” De openbare gelegenheid biedt volgens haar dan ook veel meer dan recreatie alleen. „Zwemles, revalidatie, sport”, somt ze op, „het zwembad heeft maatschappelijke waarde.”

Daarnaast is Nederland een waterrijk land en daarom is het volgens Hofland belangrijk dat kinderen leren zwemmen. Ook het onderhouden van de zwemvaardigheid noemt ze essentieel. „Zwemmen is net als autorijden. Na je diploma leer je het pas echt. Maar dan moet er wel een mogelijkheid zijn om het bij te houden. En daarom moet het zwembad open blijven.”