De lekkages van de aardgasleidingen Nordsteam 1 en 2 houden de gemoederen wereldwijd flink bezig. Vijf vragen en antwoorden.
Hoeveel gas is er verloren gegaan door de lekkages?
Meer dan de helft van het aardgas dat in de leidingen zat is inmiddels naar het zeeoppervlak geborreld en vervlogen. Dat zei Kristoffer Böttzauw, de directeur van het Deens energiebureau, woensdagavond. De rest is er naar verwachting komend weekeinde uit. Volgens klimaatactivisten bevatten de Nordstream 1 en 2 ongeveer 350.000 ton gas.
De Zweedse kustwacht meldde donderdag eerder deze week een vierde lek in een van de Nord Stream-pijpleidingen te hebben gevonden.
Kunnen de lekkages snel worden verholpen?
De Duitse veiligheidsdiensten denken dat de schade aan de leidingen onherstelbaar kan worden als dat niet gebeurt. Het kan echter nog één of twee weken gaan duren voordat inspecties uitgevoerd kunnen worden aan de lekkende gaspijpleidingen, meldde de Deense minister van Defensie Morten Bødskov vanuit Brussel. Volgens hem moet het water rond de gaslekkages eerst voldoende kalmeren om te kunnen zien wat er is gebeurd.
Hoe reageert Moskou op de beschuldigen achter de sabotage te zitten?
Moskou ontkent elke betrokkenheid. Het Kremlin vindt dat de Amerikaanse president Joe Biden antwoord moet geven op de vraag of de Verenigde Staten het dreigement hebben uitgevoerd ten aanzien van Nordstream 2. Biden dreigde in een begin dit jaar opgenomen video een einde aan Nord Stream 2 te zullen maken zodra de Russen Oekraïne binnenvallen.
De VS waren sterk gekant tegen de aanleg van die gaspijpleiding, die overigens niet in gebruik is genomen. Washington wijst op haar beurt ook elke betrokkenheid bij de sabotage van de hand.
Waren er begin deze week inderdaad Russische schepen in de Oostzee?
CNN meldde op basis van bronnen binnen de Europese inlichtingendiensten dat er maandag en dinsdag Russische marineschepen zijn gesignaleerd in de buurt van de gaspijpleidingen. Of de Russische schepen iets te maken hebben met de lekkages blijft echter onduidelijk. De ingewijden zeggen namelijk ook dat er „elke week” Russische marineschepen in de Oostzee gesignaleerd worden.
Een van de bronnen zegt tegen de Amerikaanse omroep dat er ook Russische onderzeeërs in de Oostzee zijn gezien in de buurt van de plek waar de leidingen „gesaboteerd” zijn.
Komt er een onafhankelijk onderzoek naar de oorzaak van de lekkages?
De Veiligheidsraad komt vrijdag bijeen om zich te buigen over de gaslekkages in de pijpleidingen. Rusland had eerder op de dag bij monde van buitenlandwoordvoerster Maria Zacharova gevraagd om dat spoedberaad.
Wat betekent het incident voor de verhoudingen tussen Moskou en het Westen?
Mede naar aanleiding van de vermeende sabotage wil de Europese Commissie Rusland met „bijtende sancties” treffen. Op tafel liggen een plafond voor olieprijzen, verdere invoerbeperkingen van Russische producten en een nieuw EU-uitvoerverbod van goederen die Moskou militair zou kunnen gebruiken. Ook zouden EU-burgers niet meer in het bestuur mogen zitten van een Russisch bedrijf en worden individuen en bedrijven die de volgens hen „illegale” referenda in Oekraïne hebben georganiseerd op de sanctielijst gezet.
Het dagelijks EU-bestuur is al enige tijd in onderhandeling met de 27 EU-lidstaten over een nieuw sanctiepakket dat door de recente ontwikkelingen weer meer urgentie hebben gekregen. Dat zijn de volgens Brussel waarschijnlijke Russische sabotage van de gaspijpleidingen, de Russische oproep van 300.000 reservisten, de dreiging met het gebruik van kernwapens door president Vladimir Poetin en de referenda in de bezette delen van Oekraïne. Tot nu toe zijn zeven Europese sanctiepakketten van kracht geworden.