„Het gaat om de politieke keuzes die je maakt”, zegt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. „Dit kabinet is te laat en komt met te weinig; de rijken worden rijker, terwijl heel veel gezinnen de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen, óók gezinnen die zich voor deze energiecrisis prima wisten te redden.”

PvdA en GroenLinks willen het geld voor de extra miljarden ophalen bij bedrijven en vermogenden, zodat tegelijkertijd de ongelijkheid in de samenleving afneemt. Dat staat in de tegenbegroting die de twee partijen traditiegetrouw daags na Prinsjesdag bekendmaken.

De twee linkse oppositiefracties opperden eerder al het instellen van een prijsplafond voor stroom en gas tot een bepaald verbruik. Het kabinet werkt een plan daarvoor nog verder uit. „Dankzij ons prijsplafond gaat de rekening voor miljoenen Nederlanders fors omlaag”, twitterde GroenLinks-leider Jesse Klaver dinsdag. „We gaan de uitwerking door het kabinet kritisch volgen.”

Andere wensen van PvdA en GroenLinks zijn het verder verhogen van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen dan het kabinet al van plan is. Als het aan die partijen ligt, moeten de laagstbetaalde werkenden volgend jaar minstens 14 euro per uur krijgen.

Om de plannen te betalen willen de partijen de winstbelasting voor grote bedrijven fors verhogen en daarnaast nog meer routes voor belastingontwijking afsluiten. Ook het tarief van de belasting op het rendement op vermogen, ook wel de spaartaks genoemd, gaat in de linkse plannen omhoog. Ook wordt de verlaging van de brandstofaccijnzen teruggedraaid.

Een doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) laat zien dat uitvoering van de voorstellen niet zou leiden tot een hogere staatsschuld. Tegenover 18 miljard euro aan extra uitgaven, staat per saldo een even groot bedrag aan lastenverzwaringen.

PVV-leider Geert Wilders is niet te spreken over het kabinet. Hij noemt het „uitgeregeerd. Ze hebben Nederland ongelooflijk beschadigd, ruzie gemaakt met de boeren, tienduizenden asielzoekers door de strot van onze bevolking geduwd en maandenlang pure desinteresse getoond voor het financiële leed van Nederlanders”, stelt hij. „Dat er nu maatregelen komen, doet daar niets aan af; het is veel te laat en te weinig.” Wilders gaf, als leider van de grootste oppositiepartij, woensdag de aftrap bij de Algemene Politieke Beschouwingen.

Tierelier

Het deugt niet dat de economie draait „als een tierelier” maar mensen moeilijk kunnen rondkomen, reageert SP-leider Lilian Marijnissen op de troonrede. Zij stelt dat het „de bestaanszekerheid van veel Nederlanders en daarmee onze beschaving op het spel” zet. De aangekondigde maatregelen tegen de daling van de koopkracht komen volgens Marijnissen „te laat.”

PvdD-leider Esther Ouwehand ziet „dat het kaartenhuis van het kortetermijndenken instort”, zei de politica tegen de NOS over de problemen als gevolg van de hoge energieprijzen. Het kabinet heeft zich „willens en wetens afhankelijk gehouden van Russisch gas en olie.” Daar betalen volgens haar „juist de kwetsbaarste mensen” nu de prijs voor.

Rampenkoers

Volgens FVD doet het kabinet „wederom niets aan de crisis waarin Nederland verkeert.” De partij van Thierry Baudet stelt op Twitter dat „de rampenkoers gewoon wordt voortgezet.”

JA21-voorman Joost Eerdmans vindt dat het kabinet niet genoeg doet om het midden- en kleinbedrijf (mkb) te beschermen tegen de hoge inflatie en energieprijzen.

Energieminister Rob Jetten verwacht binnen een paar weken meer duidelijkheid te kunnen geven over compensatie voor mkb’ers die veel energie gebruiken. De bewindsman zei dinsdag dat „dag en nacht” wordt gewerkt aan het specifieke pakket voor bijvoorbeeld bakkers en tuinders.