Elke Nederlandse gemeente krijgt van het ministerie van Binnenlandse Zaken per halfjaar te horen voor hoeveel statushouders –asielzoekers met een verblijfsvergunning– ze huisvesting moet vinden, de zogenaamde taakstelling. Die wordt aan het begin van het halfjaar niet op nul gezet; gemeenten nemen de achterstand of voorsprong van vorige halfjaren mee. In de eerste helft van dit jaar werden gemeenten geacht bij elkaar bijna 10.000 statushouders te huisvesten. Boven op deze taakstelling hadden ze ook nog te maken met een achterstand van 3772 personen uit 2021. Op 1 januari van dit jaar hadden maar liefst 244 van de 344 gemeenten niet voldaan aan de taakstelling van eind 2021.

In de eerste zes maanden van dit jaar maakten de Nederlandse gemeenten een flinke inhaalslag. In totaal werd voor bijna 12.000 statushouders een woning gevonden. Dat betekent dat de achterstand is geslonken tot 1833 personen. Het aantal gemeenten dat op 1 juli van dit jaar de taakstelling niet had gehaald, was daarmee gekrompen van 244 tot 183.

In de tweede helft van 2021 maakten gemeenten ook al een inhaalslag. Op 1 juli van dat jaar was de achterstand ten opzichte van de taakstelling namelijk nog 5580.

Geen woning

Lang niet alle gemeenten hebben in de eerste helft van dit jaar echter evenveel bijgedragen om de doelstelling te bereiken. Zo zijn er diverse gemeenten die in deze periode voor geen enkele statushouder een woning beschikbaar stelde. Dat geldt voor Kapelle, Oudewater, Renswoude en Rozendaal (zie graphic ”Top 10 slechtst presterende gemeenten”).

Dat hoeft echter niet te betekenen dat deze gemeenten onbereidwillig zijn om statushouders te huisvesten. Voor zowel Kapelle als Oudewater geldt dat ze in het jaar 2021 voor zoveel statushouders een woning vonden dat ze met een voorsprong aan 2022 begonnen. Concreet: in de tweede helft van 2021 zorgde Kapelle voor huisvesting voor 25 statushouders, terwijl de taakstelling 8 bedroeg. Over het geheel van 2021 en de eerste helft van 2022 scoorde deze gemeente juist bovengemiddeld goed.

Andere gemeenten presteerden juist goed in de eerste zes maanden van dit jaar. Zo huisvestten Zwartewaterland, Baarle-Nassau en Olst-Wijhe drie tot vier keer zoveel statushouders als ze van het Rijk hadden opgedragen gekregen (zie graphic ”Top 10 best presterende gemeenten”). Deze laatste gemeente zorgde voor huisvesting voor 45 statushouders, terwijl ze een taakstelling van 11 had.

Gezinshereniging

Op 1 april van dit jaar heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de taakstelling voor de tweede helft van dit jaar geformuleerd. Die bedraagt 13.500; ruim een derde hoger dan die van de eerste helft van 2022. Deze verhoging komt omdat er meer mensen door middel van gezinshereniging naar Nederland zijn gekomen dan eerder werd verwacht. Ook heeft de situatie in Afghanistan geleid tot meer uitgiftes van verblijfsvergunningen.

Begin april verbleven er ook al ruim 13.000 statushouders in de opvangcentra van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers die wachten op huisvesting, zo schreef het ministerie van Binnenlandse Zaken op 14 april in een brief. Dat aantal is inmiddels opgelopen naar zo’n 15.000. En dat terwijl het aantal nieuwe asielzoekers –in potentie nieuwe statushouders– dit jaar tot recordhoogte is gestegen.

Voor gemeenten betekent dit een flinke inspanning. Hoewel die het afgelopen jaar een inhaalslag maakten ten opzichte van de taakstelling, wordt in de tweede helft van dit jaar door de Rijksoverheid een groter beroep op hen gedaan. Diezelfde gemeenten zijn ook belast met de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en worden door de overheid gevraagd om opvangplekken voor asielzoekers ter beschikking te stellen.

* Wanneer de voorsprong uit het verleden wordt meegerekend voldoen deze gemeenten aan de gestelde huisvestingstaakstelling voor de eerste helft van 2022.