Waarom leggen NS-medewerkers het werk neer?

De acties zijn het resultaat van de vastgelopen onderhandelingen tussen de NS-top en de vakbonden FNV, CNV en VVMC. De partijen onderhandelen al maandenlang over een nieuwe cao, maar zijn er nog steeds niet uit. De bonden eisen een permanente eenmalige loonsverhoging van 100 euro bruto –om de inflatie te compenseren– en een eenmalige bonus van 600 euro voor het NS-personeel. Daarnaast moet het voor medewerkers makkelijker worden om eerder te stoppen met werken.

Volgens de NS-directie komen de eisen van de bonden neer op een loonsverhoging van 20 procent. Omdat het vervoersbedrijf vanwege de coronacrisis nog steeds in een financieel moeilijke situatie verkeert, wil het daar niet aan beginnen.

Het vervoersbedrijf kwam net voor het verstrijken van het ultimatum nog wel met een tegenvoorstel, maar volgens de bonden kwam dat niet genoeg in de buurt van hun eisen.

De stakingen beginnen dus in het noorden, wanneer zijn de andere regio’s aan de beurt?

Vanaf woensdag begint de NS met een estafettestaking. Die dag staakt het personeel in het noorden van het land –in Groningen, Leeuwarden, Lelystad, Zwolle en het dorpje Onnen– vanaf 4 uur in de ochtend. Verspreid over vijf dagen wordt er tot en met het einde van de maand in telkens weer een andere regio 24 uur gestaakt.

Het westen (26 augustus), noordwesten (29 augustus) en midden (30 augustus) volgen na het noorden. Op 31 augustus staan de –voorlopig– laatste stakingen gepland: in het oosten en het zuiden van het land legt het NS-personeel dan het werk neer.

Wat gaat de treinreiziger merken van de acties?

Wat de consequenties van de stakingen zijn, weet de NS ook nog niet precies. Een woordvoerster laat weten dat het vervoersbedrijf druk bezig is met het in kaart brengen hiervan. „We proberen natuurlijk zo snel mogelijk reizigers hierover zo goed mogelijk te informeren”, aldus de zegsvrouw maandag tegen het ANP.

Reizigersorganisatie Rover adviseert alle treinreizigers om thuis te blijven op de dagen dat de NS staakt. „In principe gaat het (woensdag, LS) om personeel ten noorden van de lijn Lelystad-Zwolle”, aldus directeur Freek Bos van Rover dinsdag tegen De Telegraaf. „Maar als er bijvoorbeeld treinen op een rangeerterrein in Lelystad staan die eigenlijk in Brabant moeten rijden, komen die daar ook niet. Dat betekent dus dat de hele boel in het honderd kan gaan lopen.”

Daarom raadt Rover mensen aan om het zekere voor het onzekere te nemen en naar alternatieven te zoeken om op de plaats van bestemming te komen. Thuiswerken is uiteraard ook een optie.

Wat gebeurt er als de stakingen niet tot het door de vakbonden gewenste resultaat leiden?

Dan is de kans groot dat er nieuwe stakingen volgen. Mogelijk volgt er een landelijke staking in de eerste week van september, zo hebben de vakbonden laten weten. Uiteraard wil de NS een nieuwe staking voorkomen. September –als de zomervakantie er voor veel mensen weer opzit– is tenslotte traditiegetrouw een drukke maand voor het openbaarvervoersbedrijf.