Kennelijk nemen veel rokers op het strand niet de moeite hun rommel op te ruimen. Behalve de peuk zal ook de as van de sigaret nog wel ergens aan het strand liggen, maar die laat zich lastig verzamelen. Er bestaan speciale zakasbakken, zo klein als een portemonnee, maar kennelijk zijn die nog niet erg ingeburgerd. Wie werkelijk het roken niet kan laten, zelfs niet in zo’n drukbezochte publieke ruimte als het strand, zou toch op z’n minst zijn afval mee naar huis kunnen nemen.

Veel rokers beseffen niet dat het venijn juist in die peuk zit. Pakweg twee op de drie peuken bevatten een filter. Die filters wekken de indruk dat roken minder schadelijk is, maar het tegendeel is waar: filtersigaretten veroorzaken juist vaker longkanker. Los daarvan bestaat zo’n filter voor een groot deel uit een soort plastic dat pas na jaren afgebroken is en dan in de vorm van microplastics in het milieu belandt. Uiteindelijk komt een groot deel van die minuscule plastic deeltjes via het riool of het regenwater terecht in de zee. Stichting De Noordzee legt er daarom de vinger bij dat zo’n peuk niet alleen nare gifstoffen bevat –een doorsnee-aquarium zou er snel van overstuur raken– maar ook dat al die peuken bijdragen aan de plastic soep in de oceanen.

En dan te bedenken dat de 15 kilo peuken die de strandruimers opraapten, symbool staan voor een veel grotere berg afval. Ze verzamelden in twee weken tijd in totaal 4400 kilo, waarvan een groot deel plastic in de vorm van rietjes, flessendoppen, wegwerpbestek en ballonnen. De schade die dat veroorzaakt, reikt veel verder dan vissterfte in de oceaan. Microplastics zijn inmiddels overal op aarde terug te vinden: niet alleen in oceanen, maar ook in de sneeuw boven op de Mount Everest. Niet alleen in groenten en fruit, maar ook in de ingeademde lucht. Niet alleen in moedermelk, maar ook diep in de longen van het merendeel van de mensheid. Dus ook in die van niet-rokers.

Dat zou toch niet alleen rokers, maar elke plasticgebruiker aan het denken moeten zetten? De opgeraapte peuken staan symbool voor onze consumptiemaatschappij waarin we verslaafd zijn geraakt aan het gemak van plastic verpakkingen. En ook al is nog onduidelijk hoe groot de gezondheidsrisico’s hiervan zijn, er is alle reden om het plasticgebruik sterk terug te dringen. Statiegeld, hergebruik, gescheiden inzameling – dat zijn goede initiatieven, maar ze zijn niet afdoende omdat uiteindelijk een te groot deel van het plastic toch in het milieu terechtkomt. De sleutel tot de oplossing ligt bij de bron, de productie van plastic: die moet omlaag. Dus niet alleen de prijs van het pakje sigaretten moet over de kop.