Het echtpaar heeft de Raad van State ingeschakeld tegen de hinder die ze ondervinden van houtkachels in hun wijk.

Een keurig nieuwbouwwijkje in ’s-Gravenpolder. Marleen en Dieter Pientka wonen er naar hun zin. Alleen hebben ze veel last van de rook van houtkachels die in woningen in de buurt worden gestookt. Het is nu zomer, dus is de overlast miniem. „Maar in de herfst en winter stoken gezinnen soms dagelijks hout, en dat maanden achter elkaar. Dat is niet leuk meer”, vertelt Dieter.

Het echtpaar, beiden chemisch analist van beroep, weet hoe schadelijk houtstook is. De grote hoeveelheden giftige en kankerverwekkende fijnstof- en ultrafijnstofdeeltjes die er bij de stook vrijkomen dringen niet alleen door inademing maar ook via de ogen en de huid het lichaam binnen, leggen ze uit.

Het koppel zegt al tien jaar last te hebben van de rook, en er komen volgens hen in het dorp steeds meer houtkachels bij, mede omdat vanwege de hoge gasprijs steeds meer mensen besluiten zo’n kachel aan te schaffen. „Hout is immers een goedkope brandstof”, aldus Dieter.

Tevergeefs vroeg het stel de gemeente Borsele om handhavend op te treden tegen de hinder. Omdat ze in de woorden van Marleen daar „tegen een muur aanliepen” hebben ze de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State ingeschakeld. Op 2 augustus mochten ze hun bezwaren mondeling toelichten op een hoorzitting. De uitspraak van het rechtscollege is over enkele weken.

„Zie dit als een proefproces in het algemeen belang”, zegt Dieter. „Als de Raad van State ons in het gelijk stelt en de gemeente Borsele opdraagt op te treden, kunnen anderen die ook hinder ervaren met dit vonnis in de hand ook hun gemeente dwingen om iets aan de overlast te doen.”

Het Zeeuwse echtpaar schat dat er binnen een straal van 150 meter rond hun woning in de herfst en winter zo’n vijftien houtkachels dag in dag uit worden gestookt. Marleen: „De rookdeeltjes komen ons huis binnen via het afvoerkanaal van de afzuigkap en de beluchtingskanalen in de badkamer en wc. Bij een bepaalde windrichting worden ze zelfs vanonder de dakpannen door de wind naar binnen gestuwd. Het veroorzaakt geïrriteerde ogen en neusslijmvliezen.”

Sterke lobby

Het echtpaar heeft aangeklopt bij omwonenden met de vraag om bij een bepaalde windrichting niet te willen stoken. Zonder veel resultaat, zeggen ze. „Mensen beseffen te weinig dat elke houtkachel, pelletkachel of ecodesignkachel een zwaar verontreinigende chemische fabriek is, alleen gelden in een echte chemische fabriek nog allerlei beperkende bepalingen”, verzucht Marleen. „Daar is de lucht nog schoner dan bij ons in de straat.” Haar man zegt dit te kunnen aantonen met meetapparatuur die hij zelf in zijn tuin heeft geplaatst.

De Pientka’s weten zich gesteund door de Gezondheidsraad en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Beide instanties keuren houtstook af. Volgens het RIVM is bijna een kwart van de totale fijnstofemissie in ons land afkomstig van houtstook.

„Maar de kachelfabrikanten hebben een sterke lobby, die ons via handige marketing doet geloven dat houtkachels hip zijn”, aldus Marleen. Zij vindt dat „vanuit goed rentmeesterschap” de mensen geen hout zouden moeten stoken. Haar man vult aan: „Hout is een natuurproduct, maar de stoffen die bij het stoken ervan vrijkomen zijn allesbehalve natuurlijk.”

Volgens Marleen is het bewezen dat de schadelijke fijnstofdeeltjes ook het ongeboren leven schade toebrengen. „Als ze via de bloedbaan van de moeder de placenta en daarmee ook de vrucht bereiken kunnen miskramen, vroeggeboortes en zwangerschapsvergiftiging het gevolg zijn.”