Beetje bij beetje krijgen we zicht op de verwoesting die is aangericht door corona. Veel ziekenhuispersoneel kampt met burn-outverschijnselen. Daarnaast hadden de lockdowns grote gevolgen voor de mentale gezondheid van jongeren.

Ook voor een andere groep heeft de pandemie verwoestende gevolgen gehad, en daar is relatief weinig aandacht voor geweest. Misbruik van kinderen voor livestreaming is tijdens de wereldwijde lockdowns explosief toegenomen. In 2019 ontving het National Center for Missing and Exploited Children bijna 17 miljoen beelden, video’s en andere bestanden die seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en vergelijkbare inhoud bevatten. In 2021 was dit aantal gestegen tot ruim 29 miljoen. Dan gaat het alleen nog maar over wat is ontdekt en gemeld.

De Filipijnen staan bekend om het kindersekstoerisme, maar in dit land komt ook de meeste livestreaming van kindermisbruik tegen betaling voor. De vraag naar dit kindermisbruik komt vooral uit westerse landen als Australië, de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland. Criminelen dragen kinderen via een videoverbinding op om seksuele handelingen bij elkaar te verrichten. Ook worden kinderen op verzoek mishandeld of verkracht door een volwassene.

Het gaat om kinderen van alle leeftijden en ze worden voornamelijk door hun eigen familieleden of door bekenden voor de camera gezet. De Filipijnse autoriteiten doen veel om deze misdaad tegen te gaan. De straffen zijn fors: daders gaan vaak voor vele jaren de gevangenis in. De impact op families en gemeenschappen is enorm. Des te schrijnender is het dat de mensen in het Westen die betalen voor dit misbruik en het regisseren ervan hiermee vaak gewoon wegkomen.

Donkere kamer

Gelukkig zet de politie belangrijke stappen om de pakkans van daders in Nederland te vergroten. In de Filipijnen is vorig jaar een ”liaison officer” (verbindingsofficier) van de Nederlandse politie geplaatst om gespecialiseerde eenheden van de Filipijnse autoriteiten te helpen bij het tegengaan van (online) seksueel misbruik van kinderen en beter zicht te krijgen op de lijnen die er lopen naar Nederlandse misdadigers. De politiemedewerker werkt in het Philippine Internet Crimes Against Children Center (PICACC) van de Filipijnse politie in Manila. De medewerker werkt samen met de ngo International Justice Mission (IJM) en diverse politie-eenheden, zoals de Australische en Britse politie.

Terecht neemt de Nederlandse politie hierin haar verantwoordelijkheid. De schade die Nederlandse burgers door het onlinemisbruik aan Filipijnse kinderen toebrengen, is enorm. Mijn collega’s in de Filipijnen zien dagelijks deze verwoestende gevolgen bij kinderen aan wie ze traumahulp geven. Ruby (schuilnaam), die op haar vijftiende werd verhandeld voor misbruik voor internet, herinnert zich hoe het misbruik haar wil om te leven heeft aangetast: „Terwijl ik de ene walgelijke show na de andere voor de klant deed, verloor ik zo’n beetje elk gevoel van eigenwaarde, tot het punt waarop ik walgde van mijzelf. Het is alsof je opgesloten zit in een donkere kamer zonder ook maar één straaltje licht.”

Daders afschrikken

IJM heeft de Filipijnse autoriteiten ondersteund om Ruby te bevrijden en bijna 900 kinderen in veiligheid gebracht, samen met politie en justitie. De capaciteit van het rechtssysteem om deze misdrijven in de Filipijnen aan te pakken, blijft groeien. Dat is mede te danken aan internationale partnerschappen en samenwerking met ngo’s.

Er is echter een bredere aanpak nodig om deze schaduwpandemie van seksueel geweld aan te pakken, zodat daders niet langer straffeloos met een paar chats en muisklikken de levens van Filipijnse kinderen kunnen vernielen. Ook bedrijven en burgers moeten hun verantwoordelijkheid nemen.

Het is van cruciaal belang dat ICT-bedrijven inzien op welke schaal op of via hun platforms schade wordt berokkend en hierover rapporteren. Financiële instellingen kunnen op hun beurt een rol spelen door proactief financiële transacties op te sporen tussen westerse daders en mensenhandelaren in de Filipijnen. Nederlandse daders zouden niet de mogelijkheid moeten hebben om duizenden euro’s over te maken om kinderen in de Filipijnen te misbruiken zonder dat iemand aan de bel trekt.

Ook burgers kunnen iets doen. Dit misbruik is geen onderwerp waar je gemakkelijk over praat of snel iets over deelt op social media. Toch kan het helpen als we dit bespreekbaar maken en aandacht geven. Laat breed bekend worden dat deze vorm van misbruik op enorme schaal voorkomt (gevoed vanuit Nederland) maar ook dat de politie druk bezig is om daders in beeld te krijgen. Zo worden Nederlandse daders afgeschrikt, en dat draagt direct bij aan de veiligheid van Filipijnse kinderen.

De auteur werkt als lead media affairs bij International Justice Mission (IJM) Nederland. IJM beschermt mensen die in armoede leven tegen moderne slavernij, mensenhandel en andere vormen van geweld.

www.ijmnl.org