De verdachte van de schietpartij in het Amerikaanse Buffalo droeg een camera op zijn helm waarmee hij alles filmde en rechtstreeks uitzond op sociale media. Vijf vragen en antwoorden over gewelddadige acties die online te volgen zijn.
Wat deed de verdachte?
De achttienjarige schutter reed meer dan drie uur om bij de supermarkt in Buffalo te komen. De verdachte droeg legerkleding en een kogelwerend vest. Op zijn zwarte helm had hij een camera gemonteerd, waardoor iedereen rechtstreeks mee kon kijken hoe hij dood en verderf zaaide.
De schutter zond de beelden naar het platform Twitch, een populair videoplatform waar miljoenen mensen meekijken met anderen die iets uitzenden. Op Twitch zijn dat voornamelijk computerspellen.
Waarom zou iemand een aanslag filmen?
In een uitgebreid manifest dat de schutter online heeft gezet, beschrijft hij gemotiveerd te raken van de gedachte dat er mensen meekijken. „Ik weet dat er kijkers zijn die me zullen toejuichen.”
Ook verwijst hij naar eerdere livestreams van schietpartijen. In het bijzonder noemt hij de aanslag door een rechtsextremist op de synagoge van het Duitse Halle in 2019.
De aanslag in Christchurch, ook in 2019, is het bekendste voorbeeld van een rechtstreeks gefilmde terreurdaad. Via Facebook Live was in een minutenlange livestream te volgen hoe 51 mensen werden doodgeschoten in twee moskeeën.
De schutters geven telkens aan indruk te willen maken met de uitzendingen. Daarnaast hopen ze dat het anderen ook inspireert om hetzelfde te doen.
Ondernemen sociale media actie om dergelijke video’s te weren?
Twitch verwijderde de uitzending van de schutter binnen minder dan 2 minuten. Er waren slechts 22 mensen die toen rechtstreeks meekeken.
Sommige kijkers lieten meteen, via een knop, aan Twitch weten dat de beelden weggehaald moesten worden. Anderen namen de beelden juist op en deelden ze op verschillende platforms.
Volgens de New York Times is de video op de website Streamable geplaatst en daar drie miljoen keer bekeken voordat die werd weggehaald.
Platform Twitch zei in een verklaring snel gehandeld te hebben. „De verdachte wordt geblokkeerd en er zal controle plaatsvinden of de video niet nog ergens op het medium opduikt.”
Kunnen platforms niet meer actie ondernemen?
Na de livestreams van de aanslagen in Halle en Christchurch in 2019 hebben sociale media veel nagedacht over hoe ze dit soort video’s kunnen voorkomen. Dat het nu nog steeds voorkomt geeft al wel aan dat het ontzettend lastig is.
De aanslag in Christchurch stond nog 17 minuten online, de schietpartij in Buffalo slechts 2 minuten. Het klinkt cru, maar het is knap dat Twitch al binnen twee minuten de video had weggehaald. Terwijl er dagelijks voor meer dan twee miljoen uur aan video wordt geplaatst op het medium.
De Europese Unie nam eerder dit jaar een wet aan die sociale mediabedrijven als Google en Apple zelf verantwoordelijk houden voor de berichten en video’s die geplaatst worden. Op straffe van hoge boetes.
De platforms zelf zoeken koortsachtig naar oplossingen en proberen inmiddels met kunstmatige intelligentie te voorkomen dat er narigheid verschijnt.
Hoe reëel is algehele uitbanning van dit soort uitzendingen?
Alle goede voornemens ten spijt lijken alle maatregelen slechts druppels op een gloeiende plaat. Het voorkomen van gewelddadige video’s op sociale media is alleen mogelijk door bepaalde uitzendingen vooraf al te blokkeren. Maar wie weet al vooraf of iets gewelddadig wordt? Een onmogelijkheid dus.
