Nog niet zo lang geleden waren het de Verenigde Staten die een ramkoers voeren richting Iran. De sjiitische dreiging moest en zou worden gestopt, vond voormalig president Donald Trump. Maar de Arabische Golfstaten en Israël, die het meeste van Iran te vrezen hebben, zagen al snel dat die ramkoers vooral uit gekruide taal bestond. Want toen de Houthi’s uit Jemen met Iraanse hulp doelen in Saudi-Arabië en de Emiraten bestookten, gaven de VS niet thuis. En de Golf zelf heeft geen afdoende luchtafweer tegen droneaanvallen.

Die herhaalde aanvallen vanuit Jemen legden pijnlijk bloot wat het probleem is met de Golf: er bestaat geen overkoepelende veiligheidsstrategie zónder de VS. Dat moet anders, dachten ze in Abu Dhabi en Riyad. Maar hoe?

Dat werd vorige maand besproken op twee unieke bijeenkomsten. Eerst was er een nooit eerder gehouden top tussen de leiders van Israël, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Egypte. Die kwamen een maand geleden bij elkaar in een resort aan de Rode Zee in Sharm al-Sheikh. Daar spraken de drie landen af dat ze elkaar nodig hebben in veiligheidskwesties zoals de Iraanse dreiging.

De bijeenkomst werd gevolgd door de zogeheten Negevtop, een week later. Daar was Israël de gastheer. De premier ontving niet alleen de ministers van Buitenlandse Zaken van Egypte en de VAE, maar ook die van Marokko en Bahrein. Bovendien was de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken te gast.

In de Negev konden de Arabische landen en Israël direct van de gelegenheid gebruik maken om Blinken onder de neus te wrijven dat ze weinig heil zien in het akkoord dat de VS met Iran willen sluiten. De onderhandelingen voor zo’n akkoord, niet alleen tussen de VS en Iran maar ook met Europese partners, gaan nog altijd door. Israël en de VAE geloven niet dat zo’n akkoord Iran zal stoppen; ze doen dan ook niet mee met de onderhandelingen.

De top in de Negev heeft er niet voor gezorgd dat de Amerikanen de onderhandelingen met Iran gaan stilleggen. De ontmoeting zorgde er wél voor dat de regionale partners sterker beseffen dat ze het samen moeten zien te rooien, ook zonder de VS. Het besef onder de anti-Iraanse landen in het Midden-Oosten is sterker dan ooit: als Amerika niet wil, doen we het zelf wel.

Zo hebben de Abraham Akkoorden uit 2020 hun eerste vruchten afgeworpen in de Negevwoestijn. Met Israël valt prima samen te werken, is de conclusie. En laten we wel wezen: zonder Israël wordt het hoe dan ook moeilijk. Want als het om technische kennis gaat om een luchtafweermechanisme tegen drones te creëren, is er geen enkel Arabisch land dat de Joodse staat kan verslaan.