„Cola is altijd goed!” lacht Demis. Graag deponeert de 43-jarige man de fles frisdrank in zijn boodschappentas. In een zaaltje van de Maranathakerk in Rotterdam-Zuid heeft hij net een berg boodschappen van een tafel gepakt. De hervormde wijkgemeente is één van de ongeveer dertig uitdeelpunten van de voedselbank in de regio Rotterdam.

„De voedselbank helpt mij de week door”, zegt Demis, die in de schuldsanering zit. „De prijzen in de winkel schieten omhoog. Ik vind het soms absurd.” Intussen vult de rijk getatoeëerde Rotterdammer zijn shopper met brood, chips, mandarijnen, uien, vlees, een pot jam en andere levensmiddelen.

Boodschappen

Nederlanders moeten dieper in de buidel tasten voor boodschappen en energie, onder meer door de oorlog in Oekraïne. De koopkracht daalt in 2022 met gemiddeld 2,7 procent, becijferde het Centraal Planbureau (CPB) eerder deze maand. Zelfs een teruggang van meer dan 5 procent acht het CPB mogelijk. Het kabinet besloot onlangs dat minima 800 euro krijgen als tegemoetkoming in de stijgende energiekosten.

Doordat het leven afgelopen maanden duurder werd, melden steeds meer mensen zich bij een voedselbank. Dat concludeerde de nieuwssite NU.nl vorige week op basis van een rondgang langs vijf voedselbanken. Een exact percentage is onbekend.

Tandpasta

„Alles wordt duurder”, verzucht Hennie (62) in zijn scootmobiel vlak bij de Maranathakerk. „Wasmiddel, tandpasta, aftershave, voer voor mijn drie katten, noem maar op. Ik moet ervoor oppassen om duur eten te kopen. Een karbonaadje gaat niet. Ik schaf het goedkoopste van het goedkoopste aan.”

Hennie vertelt dat hij wekelijks via zijn budgetbeheerder 50 euro kan besteden. Hij lijdt aan de longziekte COPD en reumatische artrose. De voormalige havenarbeider is vaak „zes dagen per week” aan huis gebonden. „Ik kan niet naar het café voor een kop koffie van drie euro.” Zijn bezoek aan de voedselbank gebruikt hij niet alleen om zijn tas te vullen met gratis levensmiddelen. „Hier kan ik ook een praatje maken.”

Zoals Hennie zijn er meer. „Ik houd niks over. Ik kom veel te kort”, sombert zijn 72-jarige buurvrouw op de stoep van de Maranathakerk. De vrouw zit in de schuldsanering en zegt dat ze wekelijks 40 euro te besteden heeft. „Alles wordt duurder. Brood, energie, huishoudelijke spullen. Een brood is niet maar 5 cent, maar wel 25 of 50 cent duurder. Een pak vuilniszakken kostte eerst 1,19 euro. Nu betaal ik er 1,79 euro voor.”

Drukker

Sinds zo’n vijftien jaar voorziet de voedselbank in de Maranathakerk in Rotterdam-Zuid de armen eens per week van een gratis pakket etenswaren. Ongeveer de helft van de 110 klanten is van allochtone komaf. Veel van de bezoekers zitten in een schuldsaneringstraject.

Het zou de komende maanden wel eens drukker kunnen worden bij het uitdeelpunt, zegt Marlies Vriesema. Ze coördineert het vrijwilligerswerk. Nu burgers meer kwijt zijn aan boodschappen en de energierekening hoger uitvalt, zullen minderbedeelden steeds lastiger de eindjes aan elkaar kunnen knopen.

Allerarmsten

Vrijwilliger Wil Ringma, vanaf het eerste uur betrokken bij het uitdeelpunt in de Maranathakerk, herinnert zich hoe minderbedeelden zo’n vijftien jaar geleden tijdens de economische crisis in de knel kwamen. „Bezoekers kwamen hier huilend binnen en konden hun kinderen nauwelijks te eten geven. Ik mocht destijds mensen officieel niets extra’s toestoppen, maar deed dat toch. „Mond houden en wegwezen”, zei ik dan tegen ze.”

Willem Douw, een andere vrijwilliger, zoekt de „allerarmsten” in Rotterdam thuis op. Hij merkt dat sommigen nauwelijks een lapje vlees kunnen kopen. Woonruimtes zijn soms amper ingericht. „Een bank, een lamp en een tv, veel meer staat er dan niet. Een kind heeft bij wijze van spreken maar één speelgoedautootje. Dat is wel schrijnend allemaal.”

Franse kwark

Kees Hoogvliet (66) –zwierige snor, zwarte pet– stapt deze zonovergoten lentedag het kerkzaaltje binnen. De Rotterdammer deponeert bakken Franse kwark, een schaaltje rundersteaks, een zak krentebollen en andere etenswaren in zijn blauwe AH-boodschappentas. Een half brood laat Hoogvliet op de tafel liggen. „Dat is voor een ander. Want ik ga het anders misschien aan de vogels voeren.”

Hoogvliet is slecht ter been. „Ik kan niet verder dan 100 meter lopen.” Hij woont alleen. „Dat is niet zo prettig hoor.”

Ook Hoogvliet maakt zich zorgen over de stijgende prijzen in de winkel en de hogere energierekening. „Alles wordt duurder. Melk, vlees, beleg, bakboter, alles.” De Rotterdammer bereidt heel wat maaltijden in de airfryer, een heteluchtfriteuse. „Dat scheelt een hoop gas.”

Oranje kratten

Vrijwilliger Vriesema merkt dat bedrijven minder scheutig zijn om overtollig voedsel te doneren aan de voedselbank. „We krijgen minder verse groente. Misschien produceren bedrijven efficiënter, of geven ze voedsel aan Oekraïense vluchtelingen.”

De vrijwilligers helpen klanten niet alleen met gratis eten. Te midden van oranje kratten met etenswaren haalt Vriesema een geel vel papier tevoorschijn. Daarop staat een lijst met producten waarmee mensen hun energiegebruik kunnen inperken. Een tochtstrip en radiatorfolie voorkomen bijvoorbeeld dat er warmte naar buiten ontsnapt. De gemeente Rotterdam stelt zo’n gratis Energiebox010 (ter waarde van 90 euro) beschikbaar voor 32.000 huishoudens.

Geholpen zijn arme Rotterdammers ook met schoonmaak- en verzorgingsproducten. Vriesema: „Wasmiddel is bijvoorbeeld best duur. Onlangs zamelden we binnen onze kerkelijke gemeente dat soort artikelen in voor bezoekers van de voedselbank. Die waren daar echt blij mee.”

Spijkerbroek

Naast een pakket voedingsmiddelen kunnen bezoekers deze woensdag ook gratis kleding of schoeisel uitzoeken in het kerkzaaltje van de Maranathakerk. Vrijwilligster Alie Schaap zet een paar kinderpantoffeltjes op tafel. „Ik sprak pas een bezoeker die twee jaar lang geen geld had om nieuwe kleding te kopen.”

Karin (64), een kleine vrouw met grijs haar, heeft wat van haar gading gevonden. Over haar arm hangt een donkerblauwe spijkerbroek. Ze wijst naar de vale spijkerbroek die ze draagt. „Die kreeg ik onlangs van de dierenvoedselbank. Daar kan ik elke twee weken voer ophalen voor mijn kater. Pas boden ze ook kleding aan.”

Ook Karin –Duitse roots, gescheiden– zit in de schuldsanering. Net als andere bezoekers keert de vrouw ieder dubbeltje om. „Een beker yoghurt van Danone kreeg ik vroeger voor 99 cent. Nu betaal ik er 1,09 euro voor. Dat lijkt een kleine prijsverhoging, maar voor mij is tien cent wel veel. Zeker als allerlei andere producten ook duurder worden.”

Een 30-jarige Arubaanse vrouw keurt een roze pyjamabroekje. Ze bezoekt het kerkzaaltje voor het eerst. De vrouw is samen met haar man en hun vier kinderen sinds een paar maanden in Nederland. Een eigen huis hebben ze nog niet. De familie logeert bij een tante.

Voetbaltraining

Ook jonge mensen nemen hun toevlucht tot de voedselbank. De 25-jarige Saloua, een vrouw met Marokkaanse roots, haalt sinds een paar jaar gratis eten. Ze vertelt hoe ze zo’n 25.000 euro schuld opbouwde, bijvoorbeeld doordat ze boetes kreeg voor zwart reizen in het openbaar vervoer. Afgelopen maanden moest Saloua het zonder koelkast doen. „Verschrikkelijk was dat. Ik koelde in koude nachten eten op het balkon.”

Nu heeft ze haar leven weer op de rails en geeft ze jongeren voetbaltraining, vertelt Saloua. Ze is „superblij” met een eigen huis. Over een paar maanden hoopt ze niet meer aan te hoeven kloppen bij de voedselbank. Ze glundert. „Bij mijn afscheid ga ik de mensen hier een groot cadeau geven.”